Koncert symfoniczny

Wprowadzenie do koncertu godz. 18.00, sala kameralna Filharmonii – Piotr Matwiejczuk

Su-Han Yang (Tajwan) – dyrygent
Marta Gidaszewska – skrzypce / Laureatka II Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Grazyny Bacewicz w Łodzi; nagroda pozaregulaminowa Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej)

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej

Program:
Bedřich Smetana – Wełtawa z cyklu Moja Ojczyzna
Antonin Dvořák – Koncert skrzypcowy a-moll op. 53
Antonin Dvořák – VII Symfonia d-moll op. 70

Koncert ten wypełni muzyka czeskiego romantyzmu. Wśród głównych cech tej epoki wyróżnia się admirację kultury rodzimej (i traktowanie jej jako źródła inspiracji), rozwój nurtu wirtuozowskiego, a także rozbudowa form wykształconych w epokach poprzednich. Dzieła prezentowane na podczas tego wieczoru uosabiają te trzy założenia.

Wełtawa z cyklu Moja Ojczyzna Bedřicha Smetany to muzyczna pocztówka znad najdłuższej rzeki w Czechach. Według samego twórcy,  „kompozycja przedstawia bieg Wełtawy, który zaczyna się ze źródeł Studená i Teplá Vltava. Dwa strumyki zlewają się w jeden potok i rozpoczynają właściwy bieg Wełtawy przez lasy i łąki, przez krajobrazy, pośród których odbywa się wesele rolnika oraz taniec syren w świetle księżyca; w pobliżu majaczą dumne zamki, pałace i ruiny. Wełtawa kłębi się w kaskadach rzecznych św. Jana, po czym rozszerza się i wpływa do Pragi, dalej do Wyszehradu, aby w końcu zniknąć majestatycznie i połączyć się z Łabą”. 

Charakterystyczny dla romantyzmu nurt wirtuozowski reprezentować będzie Koncert skrzypcowy a-moll op. 53 Antonina Dvořáka. Powstawał on w czasie, kiedy kompozytor  nabierał wiatru w żagle po tym, jak Johannes Brahms zwrócił uwagę publiki na niezwykły talent Czecha. Dvořák postanowił mierzyć wysoko i swój koncert skrzypcowy komponował z myślą o jednym z najwybitniejszych solistów swoich czasów – Józefie Joachimie – w roli solisty. Skrzypek wprawdzie wyrażał zainteresowanie współpracą, ale miał pewne uwagi co do struktury samego utworu, które kompozytor skrzętnie wprowadzał. Dvořák po kilku latach nieregularnych „konsultacji”, głównie listownych, prawdopodobnie stracił cierpliwość, i powierzył prawykonanie swojego dzieła rodakowi, Františkowi Ondříčkowi, pozostawiając jednak ślad swojej współpracy z Joachimem za pomocą następującej adnotacji: „Dedykuję ten utwór wspaniałemu maestro, Jos. Joachimowi. Z najgłębszymi wyrazami szacunku, Ant.  Dvořák”.

Ostatni utwór w programie koncertu to VII Symfonia d-moll op. 70 tego samego kompozytora, która jest przykładem trzeciej ze wspomnianych wcześniej cech muzyki romantycznej.  Powstawała ona niejako w twórczym pośpiechu. Temat melodyczny pierwszej części, jak informował najbliższych kompozytor, „rozbłysnął w jego umyśle” na stacji kolejowej, a pięć dni później całe ogniwo Symfonii było w zasadzie gotowe. Z kolei 10 dni później Dvořák ukończył część drugą, którą opatrzył dopiskiem: „ze smutnych lat”, co najpewniej stanowi odniesienie do śmierci jego matki oraz jego najstarszego dziecka, które wydarzyły się mniej więcej w tym czasie.  Minął kolejny miesiąc – kompozytor ukończył całe dzieło. Współcześni badacze uważają je za największe dokonanie Dvořáka na polu symfoniki, przewyższające nawet słynną IX Symfonię Z Nowego Świata. Czy słusznie? Na to pytanie każdy meloman z pewnością będzie miał własną odpowiedź…

Marta Gidaszewska – skrzypce

Marta Gidaszewska jest jedną z najwybitniejszych skrzypaczek swojego pokolenia. Grę na skrzypcach rozpoczęła w wieku 6 lat. Obecnie ma 25 lat. Swoje umiejętności doskonaliła w klasie dr hab. Kariny Gidaszewskiej w POSM II st. im. M. Karłowicza w Poznaniu. W 2020 roku ukończyła studia licencjackie z wyróżnieniem w Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu, gdzie została przyjęta z pierwszą lokatą, a w 2022 roku ukończyła, również z wyróżnieniem, studia magisterskie w klasie prof. Bartosza Bryły oraz dr hab. Kariny Gidaszewskiej. Obecnie pracuje na stanowisku asystenta w rodzimej uczelni oraz jest nauczycielem w POSM II st. im. M. Karłowicza w Poznaniu. Pomimo młodego wieku, brała udział w 135 konkursach skrzypcowych zdobywając zawsze czołowe nagrody, w tym 103 pierwsze miejsca (m.in. na międzynarodowych konkursach w Japonii, Szwecji, Danii, Niemczech, Rosji, Estonii, Szwajcarii, Francji, Włoszech, Anglii, Grecji, Serbii, Bośni i Hercegowinie, Węgrzech, Polsce). W ciągu dwóch pierwszych lat pracy jako pedagog, jej uczniowie i studenci zdobyli ponad 50 nagród na Międzynarodowych i Ogólnopolskich Konkursach Skrzypcowych i Kameralnych na całym świecie, w tym 31 pierwszych miejsc oraz 4 nagrody Grand Prix. Marta wielokrotnie koncertowała jako solistka z licznymi orkiestrami w kraju i za granicą – Orquesta Sinfónica Juan Josè Landaeta w Wenezueli, Orquesta Sinfónica de la Juventud Zuliana Rafael Urdaneta w Wenezueli, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia, Filharmonia Świętokrzyska, Polska Orkiestra Radiowa, Filharmonia Kaliska, Sinfonia Baltica, Accademia dell’Arco, Filharmonia Sudecka, Filharmonia Krakowska, Filharmonia Kameralna im. W. Lutosławskiego w Łomży, Orkiestra Kameralna „Progress”, Orkiestra Teatru Wielkiego im. S. Moniuszki w Poznaniu, Orkiestra Akademii Muzycznej w Poznaniu, Ukraińska Orkiestra Symfoniczna, Polish Soloists String Orchestra, Poznańskie Smyczki i wiele innych. Od 2019 roku, wraz z Robertem Łaguniakiem, tworzy zespół Polish Violin Duo, z którym koncertowała w USA, Europie i Azji. Przy współpracy z firmą fonograficzną DUX, duet nagrał dwie płyty – z utworami kompozytorów polskich XX wieku oraz światową premierą fonograficzną Duetów na dwoje skrzypiec polskiego zapomnianego kompozytora – Joachima Kaczkowskiego. W 2024 roku Płyta Bacewicz/Spisak/Paciorkiewicz/Weinberg otrzymała nominację do nagrody Fryderyk w kategorii „Muzyka Kameralna – Duety”. Polish Violin Duo dokonali również nagrania trzeciej płyty z muzyką kompozytorów czeskich i węgierskich, która ukaże się także w 2024 roku. Zespół ma na swoim koncie wiele nagród na międzynarodowych i ogólnopolskich konkursach muzycznych, m.in. I nagrodę i 6 nagród specjalnych na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Polskiej im. S. Moniuszki w Rzeszowie, czy I nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Zespołów Kameralnych im. A. Rubinsteina w Düsseldorfie (Niemcy). Jako duet, wspólnie brali udział m.in. w programie „Pytanie na Śniadanie” w telewizji TVP2, „Puls of Culture” w telewizji TVP World, „Scena Klasyczna”, „Informacje Kulturalne” oraz „Niedziela z Narodowym Instytutem Muzyki i Tańca”, z takimi osobistościami jak Leszek Możdżer, czy Adam Sztaba, w telewizji TVP Kultura. Ponadto, występowali w audycji „Płytomania”, „Wybieram Dwójkę” oraz „Kanon Dwójki” w Programie Drugim Polskiego Radia, a także w audycji radiowej w stacji Merkury Klasyka oraz w Polskim Radiu Rzeszów. W magazynie „Presto” ukazała się obszerna rozmowa z Duetem, w której opowiedzieli o swojej relacji oraz dotychczasowych osiągnięciach. Zostali również nominowani do nagrody „Koryfeusz Muzyki Polskiej” w kategorii „Odkrycie Roku”. Zespół ma na swoim koncie również wiele prawykonań. W 2023 roku ukazało się dzieło Anny Rocławskiej-Musiałczyk – Koncert na dwoje skrzypiec i Orkiestrę Symfoniczną „Reflections” (dedykowany Polish Violin Duo), który duet miał zaszczyt wykonać po raz pierwszy z towarzyszeniem Filharmonii Świętokrzyskiej im. O. Kolberga w Kielcach. W tym samym roku Polish Violin Duo sfinalizowali nagrania audio-wideo premiery dzieła „Agnus” Dariusza Tabisza, ofiarowanego hrabiance Marii Zamoyskiej oraz dokonali prawykonania „Fantazji” na dwoje skrzypiec i fortepian autorstwa Sławomira Kaczorowskiego (kompozycja dedykowana Polish Violin Duo oraz Marcinowi Koziakowi). W 2022 roku ukazał się utwór Aarona Altera – Dance for Apollo na dwoje skrzypiec oraz Olgi Hans – Canto a due, a w 2020 roku dzieło Michała Janochy – Attra na dwoje skrzypiec, również dedykowane Polish Violin Duo. Marta Gidaszewska i Robert Łaguniak otrzymali dofinansowanie z programu „Muzyczny Ślad” Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca, trzykrotnie zostali laureatami projektu „Scena Muzyki Polskiej”, a także dwukrotnie otrzymali dotację z programu „Zamówienia Kompozytorskie” (przy współpracy z Fundacją „Muzyka do Potęgi” oraz Filharmonią Świętokrzyską w Kielcach). W 2021 roku Marta otrzymała nagrodę „Studenta Roku” Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu. W 2018 roku została finalistką Międzynarodowego Konkursu Muzycznego im. K. Szymanowskiego w Katowicach, gdzie dwukrotnie wystąpiła w Sali Koncertowej NOSPR z towarzyszeniem Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia. W 2016 roku została finalistką ogólnopolskiego konkursu „Młody Muzyk Roku”, będącego polskimi eliminacjami do Konkursu Eurowizji dla Młodych Muzyków. Miała tam okazję zaprezentować swoje umiejętności z towarzyszeniem orkiestry na antenie TVP Kultura na żywo. Ponadto w 2016 roku miała zaszczyt uczestniczyć w pracach Jury Młodych podczas XV Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu. Artystka czynnie uczestniczy w licznych Międzynarodowych Kursach Skrzypcowych. Miała styczność ze sławami światowej wiolinistyki i wybitnymi pedagogami takimi jak Zakhar Bron, Jadwiga Kaliszewska, Bartosz Bryła, Bartłomiej Nizioł, Xiaoming Wang, Krzysztof Węgrzyn, Wanda Wiłkomirska. Marta jest stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marszałka Województwa Wielkopolskiego, Rektora Akademii Muzycznej im. I.J.Paderewskiego w Poznaniu, Prezydenta Miasta Poznania, Business and Professional Women, Rady Ministrów, Programu „Młoda Polska”, Programu Bell, Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci. W 2014 roku skrzypek Paweł Wójtowicz wydał zbiór etiud i kaprysów zadedykowany uzdolnionym młodym polskim skrzypkom zdobywającym laury na ogólnopolskich i międzynarodowych konkursach. Jeden z kaprysów zadedykował Marcie Gidaszewskiej.

Su-Han Yang (Tajwan) – dyrygent

Tajwański dyrygent, Su-Han Yang, piastuje obecnie stanowisko dyrygenta gościnnego Orkiestry Symfonicznej w Indianapolis, a tę samą funkcję pełnił w Filharmonii Tajwańskiej w sezonie 2021/22. Jest zdobywcą pierwszej nagrody na X Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim im. Grzegorza Fitelberga (2017). Po tym zwycięstwie otrzymał wiele propozycji współpracy z Filharmonia Śląską, Polską Filharmonią Bałtycką, Orkiestrą Symfoniczną Radia Węgierskiego, Symfonikami Brandenburskimi i wieloma innymi zespołami. Od 2016 roku Su-Han Yang współpracuje regularnie z Kameratą Tajwańską. Z tą formacją w 2022 roku odbył tournée po Niemczech, a w 2023 roku wypuścił album  „Beyond Boundaries” na największych platformach streamingowych.

W 2022 roku zadyrygował wykonaniem opery „Jaś i Małgosia” Engelberta Humperdincka w Tajwańskiej Operze Narodowej. Artysta pojawia się na takich festiwalach, jak tajwański Festiwal Sztuki, Międzynarodowy Festiwal Muzyczny w Weiwuying w Tajwanie, Classica Nova w Gdyni, Festiwal Muzyki Polskiej w Krakowie, Międzynarodowy Festiwal Chóralny w Tajpej, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Nowej w Tajpej, Konferencja i Festiwal Ligi Kompozytorów Azjatyckich. Su-Han Yang, jako jeden z dwóch dyrygentów został wybrany do Programu Mentoringowego Fundacji Petera Eötvösa w 2018 roku. Wraz z Junem Märklem brał udział w Festiwalu Muzyki Pacyfiku. Znalazł się też wśród wybranych dyrygentów do pracy pod kierownictwem Riccarda Mutiego nad produkcją opery „Falstaff” Giuseppe Verdiego podczas włoskiej Akademii Operowej w 2015. Jest absolwentem Wyższej Szkoły Muzycznej im. Hannsa Eislera w Berlinie, Narodowego Uniwersytetu Tajwańskiego i Uniwersytetu  Tunghai w Tajwanie, gdzie studiował dyrygenturę u profesorów Christiana Ehwalda, Hansa-Dietera Bauma, Apo Ching-Hsin Hsu i Annie Chung.

(Fot. Tat Keng Tey)

Koncert jest współorganizowany przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca w ramach programu „Muzyk – rezydent”, finansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego