Kontrast:

Listopad

15

Recital fortepianowy

Listopad 15, 2024

19:00
sala koncertowa Filharmonii

Charles Richard-Hamelin (Kanada) – fortepian

Jagienka Perlikiewicz-Kass – prowadzenie

Program:

Fryderyk Chopin
Walc e-moll op. pośm.
Walc a-moll op. 34 nr 2
Walc F-dur  op. 34 nr 2
Walc f-moll op. 70 nr 2
Walc Des-dur op. 64 nr 1
Walc cis-moll op. 64 nr 2
Walc As-dur op. 64 nr 3
Walc As-dur op.42
Allegro de concert op. 46
Scherzo h-moll op. 20
Scherzo b-moll op. 31
Scherzo cis-moll op. 39
Scherzo E-dur op. 54

„Kiedy jestem na scenie, chcę zagrać o muzyce, którą gram, a nie o sobie. Lecz jednocześnie potrzebuję silnej osobowości. Aby wydobyć z utworu bogactwo emocji i jakości, muszę najpierw mieć je w sobie” – tak Charles Richard-Hamelin mówił o swoim podejściu do występowania w krótkim materiale wideo przygotowanym w ramach XVII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (2015). Ten skromny, 26-letni wówczas pianista wyglądał na zaskoczonego zdobyciem II nagrody na tym prestiżowym konkursie, jednak warszawska publiczność pokochała jego grę od samego początku zmagań konkursowych. Powodem tego była prawdopodobnie jego nadzwyczajna wrażliwość na brzmienie i frazę, traktowanie tekstu chopinowskiego z bezpretensjonalnym namaszczeniem, a także muzyczna osobowość, która w „języku chopinowskim” mieniła się wspaniałymi barwami. Sam pianista tak mówi o twórczości kompozytora znad Wisły: „Nigdy nie znudzę się muzyką Chopina. Nigdy. Nawet, jeśli gram ciągle te same utwory, a w tym ciągle te same koncerty, które będę grał do końca życia, jest w nich mnóstwo przestrzeni na improwizację i inspirację chwili, co sprawia, że muzyka ta pozostaje świeża i interesująca. (…) Pomimo tego, że jej zapis jest bardzo precyzyjny, moim zdaniem jest w niej dużo miejsca na poszukiwania w obszarze frazowania, w rubato, w barwie dźwięku (…) Za każdym razem, gdy gram, mam wrażenie, że to coś innego”. 

Na recitalu w Olsztynie usłyszymy wyłącznie utwory Fryderyka Chopina. Rozpocznie się on od prezentacji przekroju chopinowskich walców – od tych młodzieńczych (Walc e-moll op. pośm., Walc f-moll op. 70 nr 2) aż po dojrzałe dzieła z tego gatunku – najbardziej eleganckiego, salonowego w twórczości kompozytora. Robert Schumann stwierdził nawet, że charakteryzuje go „Arystokratyczność od pierwszej do ostatniej nuty”.  Mimo tego, każdy walc Chopina to jednocześnie doskonale wyważona wypowiedź artystyczna, niezależnie od tego, czy jest to melancholijna miniatura należąca nurtu prywatnego  (Walc a-moll op. 34 nr 2, Walc cis-moll op. 64 nr 2), czy popisowy walc tzw. „koncertowy” (Walc As-dur op. 34 nr 1, Walc As-dur op. 42).

Osią całego recitalu będzie Allegro de concert A-dur op. 46 (tłumacząc dosłownie: Allegro z koncertu), utwór będący szkicem III Koncertu fortepianowego, nad którym kompozytor pracował w latach 1831-1841.  Postanowił jednak opublikować jedynie jego część pierwszą, przeznaczoną na fortepian solo. Nie tylko tytuł zdradza pierwotną obsadę wykonawczą utworu – wyraźnie słychać, które fragmenty mogłyby zostać przełożone na orkiestrę symfoniczną, a które kompozytor powierzyłby soliście. Podczas pracy nad tym nieukończonym ostatecznie dziełem kompozytor zarzekał się: „Otóż będzie to sztuka, którą po powrocie do kraju w wolnej Warszawie, na mym pierwszym zagram koncercie”.

Trzecim i ostatnim ogniwem repertuaru prezentowanego tego wieczoru będą cztery Scherza. Choć nazwa tego gatunku z włoskiego oznacza żart, chopinowska interpretacja daleka jest od tego. Trafnie określił to cytowany wcześniej Schumann: „Jak ma wyglądać powaga, skoro żart jest przybrany w tak ciemne szaty?” Z tradycji scherza jako gatunku Chopin zaczerpnął tylko ogólny schemat formalny, a pogodna, lekka i żartobliwa treść zastąpiona została w zasadzie nieujarzmioną ekspresją romantyczną o dramatycznym charakterze. Nie mniej jednak nie zabrakło miejsca na zachwycające tematy melodyczne i niesamowicie wysublimowane figuracje obrazujące szerokie spektrum emocjonalne: od mroku, ostrego sprzeciwu po bezbronną intymność i zadumę. 

Charles Richard-Hamelin (Kanada) – fortepian

Charles Richard-Hamelin jest laureatem II nagrody na XVII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie w 2015 roku oraz nagrody Krystiana Zimermana za najlepsze wykonanie sonaty.
Jest pierwszym Kanadyjczykiem, który został laureatem jednej z pierwszych trzech nagród Konkursu Chopinowskiego.
W trakcie swojej kariery osiągnął sukcesy na kilku innych konkursach pianistycznych: Prix d’Europe (2011) – zwycięzca, Narodowy Konkurs Pianistyczny Orkiestry Symfonicznej w Toronto (2012) – I nagroda, Międzynarodowy Konkurs Muzyczny w Montrealu (2012) – II nagroda i nagroda za najlepsze wykonanie muzyki kanadyjskiej, Międzynarodowy Konkurs Muzyczny w Seulu (2014) – III nagroda i nagroda za najlepsze wykonanie sonaty Beethovena.
Urodził się 17 lipca 1989 r. w Lanaudiere (Quebec). Kształcił się pod kierunkiem Paula Surdulescu, Sary Laimon, Borisa Bermana i Andre Laplante’a. W 2011 r. zdobył dyplom licencjacki na Uniwersytecie McGill, a w roku 2013 magisterium w Yale School of Music. Był stypendystą obydwu tych uczelni.
W 2015 r. otrzymał prestiżową „Career Development Award” przyznawaną przez Women’s Musical Club z Toronto. Koncertował z orkiestrami symfonicznymi Montrealu i Toronto, Koreańską Orkiestrą Symfoniczną, I Musici de Montreal oraz z wieloma polskimi orkiestrami – Sinfonią Varsovią, Orkiestrą Filharmonii Narodowej, Orkiestra Kameralną „Amadeus” Polskiego Radia. Uczestniczył w kanadyjskich festiwalach (Lanaudiere, Orford, Ottawa Chamberfest, Montreal Chamber Music i Domaine Forget). Jest członkiem uznanego Trio Hochelaga.  Jego płyta debiutancka z późnymi utworami Chopina ukazała się w 2015 roku pod szyldem firmy fonograficznej Analekta. Album otrzymał liczne nagrody m.in. (Diapason, BBC Music Magazine, Le Devoir) oraz Felixa (ADISQ). Jego druga płyta nagrana na żywo w Palais Montcalm w Quebec City z muzyką Beethovena, Enescu i Chopina, wydana jesienią 2016 również otrzymała znakomite recenzje (Gramophone, La Presse, The WholeNote). Trzeci album, wydany w 2018 roku, obejmował wszystkie sonaty skrzypcowe Beethovena z Andrew Wanem, a niebawem ukaże się nagranie obydwu koncertów Chopina z Montreal Symphony Orchestra pod dyrekcją Kenta Nagano.