Koncert symfoniczny

Wprowadzenie do koncertu godz. 18.00, sala kameralna Filharmonii – Janusz Ciepliński

Alexandr Iradyan – dyrygent
Kaan Bulak – fortepian poszerzony o urządzenia elektroniczne / augmented piano
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej
Janusz Ciepliński  – prowadzenie koncertu

Program:
Kaan Bulak – II Koncert fortepianowy Wahadło (światowe prawykonanie)
Ludwig van Beethoven – IV Symfonia B-dur op. 60

Kaan Bulak to artysta wszechstronny: jest pianistą, kompozytorem, a także twórcą i wykonawcą muzyki elektronicznej. Swój I Koncert fortepianowy opatrzył on epitetem „rozszerzony” – ponieważ zawiera on dodatkową warstwę brzmienia elektronicznego, improwizacji, a jego głównym budulcem są klastery, czyli plamy dźwiękowe. Jaki będzie II Koncert fortepianowy, którego prapremiery będziemy świadkami podczas tego wieczoru? Kompozytor zdradził kilka szczegółów: „II Koncert fortepianowy nosi tytuł ‭«wahadło». To dźwiękowe doświadczenie przeprowadzające publiczność od niewinnej ptasiej melodii do głębi multikulturowego, współczesnego życia. Pomiędzy świeżym tchnieniem natury, a ciężkim ruchem wahadła imitowanym w partii orkiestry, za pomocą elektronicznie poszerzonego fortepianu, pianista szuka odpowiedzi na pytania: Jak słyszymy melodię podczas snu? Jak postrzegamy naturę w industrialnym otoczeniu miasta? Czy jest w nim miejsce dla jednostki?”

„Jako nowy dyrektor artystyczny, z wielką ekscytacją proponuję premierę nowego utworu Bulaka olsztyńskiej publiczności” – mówi  Alexandr Iradyan, który poprowadzi tego wieczoru orkiestrę. 

Warto przyjrzeć się także instrumentowi solowemu – do fortepianu zostanie dodana elektroniczna warstwa brzmieniowa. Aby wykonać koncert przeznaczony na taki zestaw wykonawczy, artysta używa specjalnie opracowanego  we współpracy z firmą Martion głośnika. Dodatkowo dźwięk fortepianu wzmacnia jedynie głośnik tubowy emitujący 360° zainstalowany poniżej instrumentu. Natomiast ideą w partii orkiestry jest maksymalna unifikacja brzmień akustycznych i elektronicznych, tak, aby stworzyć nową jakość brzmienia z tych dwóch komponentów. 

Drugą część tego wieczoru wypełni muzyka Ludwiga van Beethovena, a konkretnie IV Symfonia B-dur op. 60, która przez Roberta Schumana została nazwana „smukłą Greczynką pomiędzy dwoma nordyckimi olbrzymami”. Mowa tu o dwóch sąsiadkach Symfonii – potężnej Eroice Es-dur oznaczonej numerem trzecim, oraz  chyba najsłynniejszą V Symfonią c-moll z motywem losu. Dzieło, które zabrzmi na koncercie, utrzymane jest w klasycznej, czteroczęściowej formie, z małym, nadprogramowym dodatkiem w postaci powolnego wstępu w pierwszej części. Całość tchnie lekkością, radością, ale i charakterystyczną dla Beethovena werwą w gęstej fakturze orkiestrowej. Co ciekawe, kompozytor pracował nad Symfoniami B-dur i c-moll w tym samym czasie, a mimo tego mają one tak odmienną treść muzyczną… Może ta pierwsza była dla niego swego rodzaju odskocznią od wzniosłości tej drugiej?

Kaan Bulak – fortepian

Kompozytor, pianista i reżyser dźwięku Kaan Bulak urodził się w Aachen w 1991. Dzieciństwo spędził w Stambule, gdzie pierwszy raz zetknął się z fortepianem w wieku 5. lat. Podczas pobierania nauki szkolnej w Stuttgarcie, gry na tym instrumencie uczył się u Andreja Jussowa. Po jego przelotnym zainteresowaniu matematyką i ekonomią w Kolonii, Bulak odnalazł swoją drogę w dziedzinie produkcji muzycznej i kompozycji. Szlifował swoje umiejętności w Instytucie SAE, a następnie na Uniwersytecie Sztuk Pięknych w Berlinie z Jean-Borisem Szymczakiem (w Funkhausie w Berlinie w zakresie reżyserii dźwięku) i Martinem Supperem (w zakresie kompozycji elektroakustycznej) jako mentorami. W latach 2018-2020 Bulak był jednym z kompozytorów uczestniczących w akcji #bebeethoven.  W tym czasie zgłębiał on możliwości rozszerzania brzmienia akustycznych instrumentów. Wraz z  firmą Martion Audiosysteme opracował głośnik  „Lynch” 360° i dokonał wielu nagrań eksperymentalnych jako artysta-rezydent w Centrum Sztuki i Mediów w Karlsruhe. W tej samej roli, tym razem w Centrum Sztuki w Paryżu w sezonie 2023/2024, pracował nad swoim II Koncertem fortepianowym, pierwszą operą i kilkoma innymi utworami. Z kolei jego I Sonata wiolonczelowa  stała się stałym punktem programów przesłuchań akademickich.

Stambuł i Berlin są miastami, które wpłynęły na artystę najbardziej; zainspirowały go do komponowania muzyki ponad granicami geograficznymi i kulturowymi. Co interesujące, granice między instrumentami akustycznymi i elektronicznymi także zacierają się w twórczości Bulaka. Najlepszym przykładem na to są jego koncerty na własny zespół: smyczki, fortepian i elektronika połączone z głośnikami 360°, a to wszystko poszerzone o techniki aktywacji tego, co słyszymy podświadomie. 

Muzyka i improwizacje Bulaka brzmiały z takich estrad i podczas takich wydarzeń, jak Opera w Zurychu, Filharmonia Berlińska, Filharmonia w Hamburgu, Festiwal w Verbier, klub muzyczny LSO St. Luke’s w Londynie, Şerefiye Sarnıcı w Stambule, Filharmonia w Dortmundzie, Konzerthaus w Berlinie, hotel Schloss Elmau, Centrum Sztuki i Mediów w Karlsruhe i Festiwal Sónar w Stambule. Kaan Bulak współpracował z takimi artystami, jak na przykład Sarah Aristidou, Robert Lippok, Cosmin TRG, Anastasia Kobekina, Luise Enzian czy Taner Akyol Trio. 

Artysta mieszka obecnie w Berlinie i prowadzi własną markę sztuki audiowizualnej Feral Note z własnym studiem nagrań i salonem muzycznym. Ponadto przekazuje swoje doświadczenie w zakresie produkcji muzycznej na cyklicznych warsztatach w berlińskim Instytucie Clive’a Davisa, należącego do Uniwersytetu w Nowym Jorku. 

Alexandr Iradyan – dyrygent

Dyrygent, kompozytor i pianista urodzony w 1990 roku w Erewaniu, występował w ponad piętnastu krajach, m.in. w Wielkiej Brytanii, Rosji, Francji, Belgii, Niemczech, na Białorusi, w Uzbekistanie, Gruzji, Stanach Zjednoczonych.

Karierę rozpoczął w wieku 16 lat, kiedy wraz z Narodową Orkiestrą Filharmonii Armeńskiej wykonał własny koncert fortepianowy. Jest zwycięzcą wielu ważnych konkursów, takich jak: Międzynarodowy Konkurs im. Arama Chaczaturiana (I nagroda) i Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny w Jekaterynburgu (grand prix). Muzyka Alexandra Iradyana wykonywana była w Carnegie Hall w Nowym Jorku, BOZAR w Brukseli i innych prestiżowych salach. W 2014 roku balet Iradyana Memos of Suicide wystawiony był na deskach Narodowego Teatru Opery i Baletu w Erewaniu.

Artysta ukończył studia kompozytorskie w Państwowym Konserwatorium w Erewaniu w 2014 roku, zaś dyrygenturę studiował w Konserwatorium Królewskim w Brukseli. W 2016 roku przeprowadził się do Berlina, by studiować z Międzynarodowej Akademii Dyrygentury przy Universität der Künste u Stevena Sloane’a. Od ukończenia studiów w 2019 roku mieszka i pracuje w Berlinie, gdzie jest wykładowcą swojej uczelni, a także dyrektorem artystycznym i dyrygentem Sonoris Orchestra Berlin. Pełni także funkcję dyrygenta gościnnego Narodowej Orkiestry Kameralnej Armenii. Współpracuje z licznymi orkiestrami na całym świecie, z którymi wykonuje zarówno repertuar klasyczny, jak i współczesny. W czerwcu 2020 roku Alexandr Iradyan zdobył nagrodę specjalną w Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim im. Arama Chaczaturiana, co dało mu możliwość wystąpienia w Olsztynie z Orkiestrą Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej.

Artysta ma koncie współpracę z tak znakomitymi muzykami i zespołami, jak: Mischa Maisky, Maxim Vengerov, George Pehlivanian, Belgijska Orkiestra Narodowa, Orkiestra Symfoniczna Radia i TV w Słowenii. Uczestniczył w kursach mistrzowskich, które prowadzili Robin Ticciati (Deutsches Symphonie Orchester), Sir Roger Norrington, Grzegorz Nowak (Royal Philharmonic Orchestra of London). Dyrygował takimi orkiestrami, jak: Brandenburger Symphoniker, Hochschulorchester der UdK, Staatstheater Cottbus, Bochumer Symphoniker, Kammerorchester Prenzlau, Naubrandenburger Symphoniker.