Koncert symfoniczny – Zakończenie 78. sezonu artystycznego

Wprowadzenie do koncertu godz. 18.00, sala kameralna Filharmonii – Witold Paprocki

Piotr Sułkowski – dyrygent
Julia Pliś – sopran
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej

Program:

Wojciech Kilar
– Orawa na orkiestrę smyczkową (1986)
– Krzesany (1974)
– Polonez z filmu „Pan Tadeusz” (1999)
– muzyka z filmów: „Zemsta”, „Portret Damy”, „Trędowata”, „Dziewiąte wrota”, „Rejs”, „Drakula”, „Pianista” i „Ziemia obiecana” 

„Myślę, że kiedy bawię się muzyką, instrumentami, dźwiękami to jest szansa że coś mi wyjdzie poważniejszego, a kiedy się nastawiam na ten ton najwyższy, często robi się to jakieś banalne i puste (…)” – konstatował w 1971 roku Wojciech Kilar (1932 – 2013). Co ciekawe, cytowane słowa wypowiedziane zostały 3 lata przed skomponowaniem najsłynniejszego dzieła tego twórcy – poematu symfonicznego Krzesany (1974), które można potraktować jako jego manifest twórczy. Utwór się ikoną polskiej muzyki symfonicznej XX wieku, a jednocześnie syntezą przebytej drogi twórczej kompozytora:  nieoczywiste, sonorystyczne współbrzmienia połączone z echami folkloru posłużyły Kilarowi do malarskiego przedstawienia krajobrazu górskiego, i to w bardzo trafny, choć oczywiście subiektywny sposób. Nic dziwnego – sam kompozytor uważał,  „(…) że nie ma nic piękniejszego, niż trwający w nieskończoność dźwięk czy współbrzmienie, że to jest właśnie najgłębsza mądrość, a nie te nasze sztuczki z allegrem sonatowym, fugą, harmonią”. 

W nurt minimal music w twórczości Wojciecha Kilara wprowadzi słuchaczy poemat symfoniczny Orawa (1986) – pocztówka muzyczna w z pogranicza Polski i Słowacji. Powtarzalność, charakterystyczna dla tej maniery kompozytorskiej, wbrew pozorom nie nuży – wręcz przeciwnie. Kompozytor po mistrzowsku kształtuje w utworze przepływ napięć, narrację muzyczną pozostawiając prostą i nienachalną (może wynika to z zafascynowania kompozytora sposobem grania kapeli wiejskich?), a jednocześnie bardzo nacechowaną emocjonalnie. Orawy słucha się bowiem z podobną przyjemnością, jaką odczuwa się podczas przebywania na polanie w górach w słoneczny, majowy dzień: otaczający krajobraz, choć powtarzalny, kształtuje się w nieoczywistą i teraz tylko dostępną całość, a jeśliby przyjrzeć się uważniej, w każdym miejscu znaleźć można coś zaskakująco pięknego. Warto też wspomnieć o okrzyku-niespodziance na końcu utworu, czyli zaskakującym dopełnieniem całości.

Krzesany i Orawa stanowią klamrę tak zwanego cyklu tatrzańskiego, do którego należą jeszcze Kościelec 1909 (1976) i Siwa mgła (1979).

Drugą część koncertu wypełni muzyka filmowa. Mimo tego, że przez samego Kilara była uznawana za margines jego twórczości, to właśnie ona przyniosła mu międzynarodową sławę. Początek swojej służby X muzie opisuje kompozytor w taki sposób: „Miałem taki okres po studiach (…), w którym przez 5 lat nie napisałem żadnego samodzielnego utworu. Powrót do komponowania związany był z pracą w filmie, którą zacząłem przed rokiem 60. Zostałem jakby zmuszony przez film do komponowania i to mnie z czasem ośmieliło, bo zdałem sobie sprawę, że jednak jestem kompozytorem”. Dzisiaj wszyscy mogliby się zgodzić co do tego, że obraz polskiej muzyki filmowej byłby niepełny bez dostojnego Poloneza z filmu „Pan Tadeusz” (1999, reż. Andrzej Wajda), pełnego nostalgii Walca z „Ziemi obiecanej” (1974, reż. Andrzej Wajda) czy z „Trędowatej” (1976, reż. Jerzy Hoffman), nie wspominając o wybitnych ścieżkach dźwiękowych do filmów zagranicznych: Wokalizie z filmu „Dziewiąte wrota” (1999, reż. Roman Polański), „Dracula” (1992, reż. Francis Ford Coppola) czy „Pianista” (2002, reż. Roman Polański).

Prof. Piotr Sułkowski – dyrygent

Dyrektor Opery Krakowskiej. Doświadczenie operowe zdobył w czasie wieloletniej pracy w Operze Krakowskiej oraz w Wildwood Festival Opera AR (USA), którego był dyrektorem muzycznym. Przygotował wiele premier i prawykonań np. nieznanej operetki Karola Szymanowskiego Loteria na mężów czyli narzeczony nr 69, a zrealizowany w 2004 r. Gwałt na Lukrecji Benjamina Brittena został uznany na Bydgoskim Festiwalu Operowym za najlepszy spektakl roku. W 2010 r. przygotował z Orquesta Sinfonica de Navarra premierę Carmen Georgesa Bizeta. Zrealizował międzynarodowy projekt operowy Fidelio-ofiarom holokaustu Ludwiga van Beethovena. W 2019 r. z Warszawską Operą Kameralną przygotował Wesele Figara W. A. Mozarta, z którą odbył tournée po Japonii.

Dyrektor naczelny i artystyczny Warmińsko-Mazurskiej Filharmonii w Olsztynie (2011– 2022), zastępca dyrektora Chóru Polskiego Radia (2008–2009), kierownik muzyczny Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej (2009-2011), gościnny dyrygent Signature Symphony Orchestra (2008-2014) Tulsa, USA. Dyrygent orkiestry POSM im. F. Chopina w Krakowie (1993-2016), z którą realizował programy edukacyjne dla francuskiej młodzieży. Zainaugurował działalność Fundacji Panteon Narodowy (2010). Zrealizował nagranie z muzyką B. Chajdeckiego do serialu historycznego Czas Honoru. Członek Rady Artystycznej Polskiej Orkiestry Sinfonii Iuventus.

Dyrektor „Copernicus Open. Festiwal Nauki i Sztuki” we Fromborku. Pomysłodawca i współorganizator festiwalu muzyki filmowej „Arena Festival film&music” w Ostródzie oraz musicalu, opartego na legendach Warmii i Mazur „Pora Jeziora. Warmińska Opowieść Wigilijna”, który znalazł się na 6 miejscu „złotej dziesiątki” Wirtualnej Polski najlepszych spektakli musicalowych 2021 roku.

Artysta współpracuje z wieloma orkiestrami w kraju i zagranicą. W 2016 r. odbył tournée ze zwycięzcami Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego, zakończone koncertem z M. Vengerovem w St. Petersburgu. W 2018 r. poprowadził koncert muzyki polskiej z Buffalo Philharmonic Orchestra, a także jeden z koncertów Festiwalu Krzysztofa Pendereckiego z okazji jego 85. urodzin. Propaguje twórczość Feliksa Nowowiejskiego m.in. w 2016 r. wykonał koncerty oraz pierwsze, studyjne nagranie oratorium Quo Vadis, z A. Kurzak, A. Rucińskim oraz R. Siwkiem. Płyta oratorium Feliksa Nowowiejskiego Powrót syna marnotrawnego z A. Rehlis, A. Rutkowskim oraz Ł. Koniecznym w partiach solowych została nominowana do nagrody Fryderyk (2021).

Piotr Sułkowski zajmuje się pracą dydaktyczną na Akademii Muzycznej w Krakowie oraz na Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, gdzie prowadzi klasę dyrygentury. Od 2020 roku kierownik Katedry Dyrygentury bydgoskiej uczelni. W Hiszpanii prowadzi warsztaty dla dyrygentów. Członek polskich i międzynarodowych komisji konkursów muzycznych.

Vice-przewodniczący Zarządu Zrzeszenia Filharmonii Polskich (2014-2022). Członek Rady Programowej Radia Olsztyn (2012-2016). Uczestnik i panelista konferencji dot. kultury i nowoczesnego modelu orkiestry. Laureat wielu nagród m.in. Statuetka św. Jakuba (2012), Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2014), statuetka Pegaz (2015), Srebrny Krzyż Zasługi (2016), Nagroda im. F. Nowowiejskiego (2017), Nagroda Specjalna Marszałka Województwa Warmińsko–Mazurskiego (2021), Złoty Krzyż Zasługi (2021).

Julia Pliś – sopran

Studentka 1 roku studiów magisterskich na kierunku śpiew solowy – opera na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie ad. dr hab. Magdaleny Idzik.

Absolwentka I st. w klasie skrzypiec oraz II st. w klasie śpiewu solowego Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. im. F. Chopina w Olsztynie.

W czasie studiów w 2022 kreowała rolę Genowieffy w operze Suor Angelica G. Pucciniego wystawianej w Teatrze Wielkim –  Operze Narodowej w Warszawie. Wcieliła się w rolę Paminy w Czarodziejskim Flecie Wolfganga Amadeusza Mozarta w reżyserii Jitki Stokalskiej-Dzierżykrajovej w Pałacu Radziwiłłów w Nieborowie – produkcja ta otrzymała Certyfikat Turystycznego Odkrycia Roku 2023. W 2023 roku zadebiutowała na scenie Polskiej Opery Królewskiej w Warszawie w roli Paminy w Czarodziejskim flecie W.A. Mozarta. W sierpniu 2024 roku zadebiutuje rolą Kuchcika w operze „Rusałka” Antonín’a Dvořák’a w Pałacu Radziwiłłów w Nieborowie w reżyserii Jitki Stokalskiej-Dzierżykrajovej.

Zajęła I miejsce (2016) i II miejsce (2017) na II Ogólnopolskim Festiwalu Wokalnym im. Feliksa Nowowiejskiego w Olsztynie. W 2022 otrzymała II Nagrodę na Międzynarodowym Konkursie “Nouvelles Etoiles” w Paryżu. W 2023 roku otrzymała Nagrodę Specjalną na V Międzynarodowym Konkursie Wokalnym „Viva Calisia”. W styczniu 2024 roku otrzymała wyróżnienie na Ogólnopolskim Konkursie Wokalnym im. W. Żeleńskiego w Krakowie.

Od 2011 roku śpiewała w chórze „Cantabile” jako solistka zdobywając liczne nagrody na zagranicznych konkursach. Na zaproszenie Piotra Sułkowskiego występowała jako solistka z orkiestrą Filharmonii Warmińsko- Mazurskiej (m.in. podczas Koncertu Muzyki Filmowej). Współpracowała z takimi reżyserami jak: Grzegorz Chrapkiewicz, Jitka Stokalska Dzierżykrajova, Magdalena Smalara, hAnna Banasiak, Ewa Rucińska, Andrzej Klimczak Dyrygentami: Michał Klauza, Marta Kluczyńska, Piotr Sułkowski, Rafał Janiak, Dawid Runtz, Maciej Żółtowski.

W latach 2020 – 2024 roku stypendystka Fundacji „Fundusz Ziemi Olsztyńskiej”. W latach 2020-2024 przyznane zostało jej również stypendium rektora Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Brała czynny udział w Kursach Mistrzowskich prowadzonych, m.in. przez Mariusza Kwietnia, Iwonę Hossę, Artura Rucińskiego, Jakuba Józefa Orlińskiego oraz Michała Biela.