Kontrast:

Czerwiec

07

Koncert symfoniczny

Czerwiec 07, 2024

19:00
sala koncertowa Filharmonii

Wprowadzenie do koncertu godz. 18.00, sala kameralna Filharmonii – Witold Paprocki

 

Marek Pijarowski – dyrygent
Piotr Alexewicz – fortepian
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej
Witold Paprocki – prowadzenie koncertu

Program:
Johannes Brahms – I Koncert fortepianowy d–moll op. 15
César Franck – Symfonia d-moll

 

Przedostatni koncert symfoniczny tego sezonu w Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej rozpocznie I Koncert fortepianowy dmoll op. 15 (1858) – dzieło skomponowane przez 25-letniego Johannesa Brahmsa (1833–1897), pianisty i kompozytora późnoromantycznego. Zwykł on mawiać o sobie, że urodził się za późno – istotnie, jego muzyka silnie nawiązuje do kompozytorów poprzednich epok, szczególnie do Johanna Sebastiana Bacha oraz Ludwiga van Beethovena. Modna w czasach Brahmsa programowość, czyli połączenie muzyki z obrazem literackim, który ta wyraża, nie zdobyła bynajmniej jego uznania. Wprost przeciwnie – nazwisko kompozytora nierozerwalnie połączone zostało z pojęciem muzyki absolutnej, czyli takiej, która jest abstrakcyjną ekspresją wolną od jakichkolwiek konotacji semantycznych. Jego twórczość, pomimo tego, że zakorzeniona w tradycji, ma jednak unikatowy rys, nawet w tak wczesnym utworze, jakim jest Koncert fortepianowy dmoll. Gatunek ten w swoim założeniu eksponuje umiejętności techniczne solisty; lecz tym razem jest inaczej: fortepian i orkiestra traktowane są na równych prawach. Pomiędzy nimi wyczuwalny jest balans, dzięki któremu Koncert odbieramy jako symfoniczną całość. Uwagę słuchaczy z pewnością przykuje typowo brahmsowskie rozwijanie motywów, za pośrednictwem których kompozytor urzeka nienachalną poetyką w przemyślanej strukturze muzycznej. 

Tego wieczoru usłyszymy także Symfonię d-moll (1888) francuskiego kompozytora, który pomimo swoich zaawansowanych umiejętności pianistycznych zapisał się w historii muzyki jako wybitny organista-improwizator. Mowa tu o Césarze Francku (1822–1890), który podzielił los zarówno Mozarta, jak i Beethovena: jego ojciec, rozpoznając w chłopcu wybitne zdolności muzyczne, chciał uczynić z niego cudowne dziecko – pianistę-kompozytora i popisywać się umiejętnościami syna na największych europejskich dworach, biorąc dla siebie splendor i pieniądze. Dla chłopca równoznaczne było to z długimi godzinami spędzonymi przy instrumencie oraz na nauce kompozycji pod surową kuratelą ojca-despoty. Ojciec sterował życiem młodego Césara dość długo; dopiero w wieku 24 lat syn odważył się sprzeciwić rodzicowi i zerwać z nim kontakt raz na zawsze. Dzięki temu zyskał wolność w kształtowaniu swojej ścieżki, i wybrał dla siebie karierę organisty w Paryżu, a potem także wykładowcy kompozycji w Konserwatorium Paryskim. Spod jego skrzydeł wyszli tak znamienici kompozytorzy, jak chociażby Vincent d’Indy. Trzeba przyznać, że kariera kompozytorska Césara Francka była dość nierówna: wiele jego dzieł popadło w zapomnienie, a niektóre stały się częstymi punktami w repertuarze organowym (przez wielu uważany za największego kompozytora tego instrumentu po Johannie Sebastianie Bachu), symfonicznym (m. in. Symfonia d-moll), wiolinistycznym (Sonata A-dur na skrzypce i fortepian) czy kameralnym (Kwintet fortepianowy f-moll). Utwór, który usłyszymy w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Warmińsko-Mazurskiej Filharmonii, zaskoczył muzyczny świat Paryża drugiej połowy XIX wieku: młode pokolenie kompozytorów francuskich było nim olśnione, a krytycy i słuchacze, a nawet wykonawcy, byli nim wręcz wzburzeni. Trzyczęściowa forma Symfonii, spojona charakterystycznym, powracającym motywem, rzeczywiście ma w sobie wiele niespodzianek, wśród których można wymienić brak części wolnej (jedynie początek utworu utrzymany jest w tempie Lento), gęsta narracja muzyczna czy użycie aerofonów blaszanych (których obecność w Symfonii zostały określone przez pierwszych krytyków dzieła jako bezczelne i rażące). Dziś już nikt nie zastanawia się nad wartością jedynej Symfonii Francka; z punktu widzenia współczesnego słuchacza stanowi ona piękny pomost pomiędzy muzyką symfoniczną XIX wieku, a nową muzyką impresjonistów, która w tym czasie wykluwała się „na paryskim bruku”.

Marek Pijarowski – dyrygent

Urodzony w 1951 roku we Wrocławiu. Studia dyrygenckie (dyplom z wyróżnieniem) odbył we wrocławskiej Akademii Muzycznej u Tadeusza Strugały. W latach 1971–1973 brał udział w Międzynarodowych Kursach Muzycznych w Weimarze, gdzie pracował pod kierunkiem znakomitego dyrygenta łotewskiego Arvida Jansonsa. W roku 1977 uzyskał stypendium rządu austriackiego, dzięki któremu doskonalił swe umiejętności u prof. Carla Österreichera w słynnej Hochschule für Musik und Darstellende Kunst we Wiedniu. W tym czasie miał okazję bezpośrednio zetknąć się ze sztuką dyrygencką i osobiście poznać takich mistrzów batuty, jak: Herbert von Karajan, Leonard Bernstein, Zubin Mehta, Georg Solti i Claudio Abbado.

Pracę etatową rozpoczął w 1974 roku jako asystent dyrygenta Filharmonii Wrocławskiej. W tym samym roku wziął udział w Ogólnopolskim Konkursie Dyrygenckim w Katowicach, na którym (będąc najmłodszym uczestnikiem) zdobył I nagrodę oraz nagrodę specjalną orkiestry Filharmonii Śląskiej. Sukces ten zaowocował licznymi zaproszeniami, m.in. do Filharmonii Narodowej i WOSPR. W 1975 roku otrzymał stanowisko II dyrygenta, a w 1980 roku został powołany na stanowisko dyrektora naczelnego i artystycznego Filharmonii Wrocławskiej, którą to placówką kierował do 2002 roku. Współpracował również z Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej, Orkiestrą Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy oraz z Orkiestrą Filharmonii Podkarpackiej w Rzeszowie jako główny dyrygent tych zespołów. W latach 2002–2005 był dyrektorem artystycznym Filharmonii im. Artura Rubinsteina w Łodzi, a od 2007 do 2021 roku pełnił funkcję dyrygenta-szefa Orkiestry Filharmonii Poznańskiej.

Od ponad 50 lat Marek Pijarowski nieprzerwanie prowadzi ożywioną działalność dyrygencką, koncertując ze wszystkimi orkiestrami filharmonicznymi i radiowymi w Polsce. Wielokrotnie prowadził również koncerty ze znakomitymi polskimi zespołami poza granicami kraju m.in. z Filharmonią Narodową (Niemcy), NOPSPR (Hiszpania, Paryż), Filharmonią Krakowską (Francja), Sinfonią Varsovią (Hiszpania), Orkiestrą Filharmonii Łódzkiej (Włochy, Hiszpania) oraz szereg tournée z Filharmonią Wrocławską m.in. w Hiszpanii, Francji, Włoszech, Niemczech, Holandii. Dokonał wielu archiwalnych nagrań dla potrzeb Polskiego Radia. Był stałym dyrygentem Eastern Music Festival w Greensboro oraz Texas Music Festival w Houston. Współpracował ściśle z Orkiestrą Prezydencką w Ankarze. Jego sztukę dyrygencką mogli podziwiać melomani w większości krajów europejskich, a także w Egipcie, Izraelu, Kanadzie, Chinach, USA, Meksyku i Korei Południowej. W latach 1980–2000 pełnił funkcję dyrektora artystycznego Festiwalu Polskiej Muzyki Współczesnej we Wrocławiu. W latach 1986–1987 był również dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Chopinowskiego w Dusznikach.

Od wielu lat związany jest z Akademią Muzyczną im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, w której prowadzi klasę dyrygentury, będąc jednocześnie kierownikiem Katedry Dyrygentury tej uczelni. Pełnił również funkcję prorektora wrocławskiej Alma Mater. W październiku 2006 roku objął stanowisko profesora dyrygentury w warszawskiej Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina (obecnie Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina), z którą był związany do 2019 roku. W 1997 roku z rąk Prezydenta RP otrzymał tytuł profesora sztuki muzycznej. Jego absolwenci są laureatami krajowych i zagranicznych konkursów dyrygenckich. Był recenzentem w postępowaniach o nadanie tytułu doktora honoris causa wybitnym mistrzom batuty, m.in. Tadeuszowi Strugale, Gabrielowi Chmurze, Stanisławowi Skrowaczewskiemu, Helmuthowi Rilingowi, Neville’owi Marrinerowi i Kurtowi Masurowi. Wielokrotnie pełnił funkcję przewodniczącego jury Międzynarodowego Konkursu Młodych Dyrygentów im. W. Lutosławskiego w Białymstoku. Był również jurorem Międzynarodowego Konkursu Dyrygenckiego im. G. Fitelberga w Katowicach.

W 2021 roku Senat Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu nadał prof. Markowi Pijarowskiemu tytułu doktora honoris causa.

Został odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

 

Piotr Alexewicz – fortepian

Jeden z najbardziej utalentowanych pianistów swojej generacji. Urodzony w 2000 roku, student Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu w klasie prof. Pawła Zawadzkiego. Od września 2022 roku jest studentem prof. Konstantina Scherbakova w Zürcher Hochschule der Künste w Zurychu. Półfinalista XVIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie, podczas którego przyznana została mu nagroda im. prof. Zbigniewa Drzewieckiego.

Laureat I nagrody i zwycięzca 48. i 50. Ogólnopolskiego Konkursu im. Fryderyka Chopina.  Znaczące dokonania konkursowe polskiego pianisty zostały zauważone na arenie międzynarodowej. Artysta może poszczycić się m.in. takimi laurami, jak: Grand Prix, nagroda publiczności i nagroda Musicdeco w III Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym Ville de Gagny w Paryżu, II nagroda w Jeunesses International Music Competition Dinu Lipatti w Bukareszcie.

W 2019 roku ukazał się debiutancki album fonograficzny Piotra Alexewicza z utworami Beethovena, Chopina, Liszta i Ravela wydany przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina (NIFC CD 704). W wyniku zaproszenia artysty do dalszej współpracy przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina wrocławski pianista wspólnie z orkiestrą Sinfonia Varsovia pod batutą Howarda Shelley’a zarejestrował wszystkie – poza koncertami – utwory Fryderyka Chopina na fortepian i orkiestrę (NIFC CD 201). W 2023 roku artysta zarejestrował komplet Preludiów Fryderyka Chopina oraz Sonatę b-moll op. 35. Płyta zostanie wydana na początku 2024 roku.

W 2021 roku Piotr Alexewicz otrzymał I nagrodę w Konkursie Parlamentu Studentów Rzeczpospolitej Polski w kategorii „Aktywność kulturalna w środowisku akademickim”. Został także stypendystą prestiżowej niemieckiej fundacji Hans und Eugenia Jutting – Stiftung Stendal. W czerwcu 2021 roku otrzymał z rąk Pierwszej Damy Rzeczpospolitej Agaty Kornhauser-Dudy pierwszą w historii nagrodę „Młody Promotor Polski”. Wyróżnienie zostało przyznane za szczególne zasługi w propagowaniu kultury polskiej. W grudniu 2021 roku został odznaczony Wrocławską Nagrodą Artystyczną „za muzyczną wrażliwość i znakomite, głębokie interpretacje – nie tylko Chopinowskiej – muzyki fortepianowej”.

W latach 2018–2023 występował na międzynarodowych festiwalach: „Chopin i jego Europa” w Warszawie, 73. 75. i 76. Międzynarodowym Festiwalu w Dusznikach Zdroju, Gdańskim Festiwalu Muzycznym, 36. Festival Chopin a Paris „Hommage a Clara Schumann”, Nohant Festival Chopin, Międzynarodowym Festiwalu „Emanacje” w Lusławicach, 55. Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku. W bieżącym roku artysta zadebiutował w Filharmonii Berlińskiej. Miał okazję współpracować z takimi dyrygentami, jak: Marek Pijarowski, Andrzej Boreyko, Tatsuya Shimono, Nicolae Moldoveanu, Howard Shelley, Benjamin Shwartz, Rune Bergmann, Jacek Rogala, Ruben Silva, Daniel Stabrawa, Norton Morozowicz. Wielokrotnie koncertował w kraju i za granicą m.in. w Niemczech, Włoszech, Rumunii, Wielkiej Brytanii, Danii, Francji, Słowacji, Chorwacji, Szwajcarii, USA, Brazylii, na Cyprze, w Japonii.

 

 

Koncert objęty projektem „WARMIŃSKO-MAZURSKA KARTA SENIORA” (zniżka 50% od ceny biletu normalnego), programem  „WARMIA I MAZURY DLA DUŻEJ RODZINY” oraz programem „KARTA DUŻEJ RODZINY” (Pakiet rodzinny w cenach: Rodzic – 30 zł, Dziecko – 15 zł). Bilety w cenach specjalnych do nabycia tylko w kasie Filharmonii za okazaniem Kart.