Kontrast:

Wrzesień

19

Inauguracja jubileuszowego 80. sezonu artystycznego

Wrzesień 19, 2025

19:00
sala koncertowa Filharmonii

Wykonawcy:

Program:

  • Feliks Nowowiejski – uwertura koncertowa Legenda Bałtyku op. 28
  • Feliks Nowowiejski – Marsz Pretorianów z oratorium Quo vadis op. 30
  • John Adams – Doctor Atomic Symphony 
  • Henry Purcell – Lament Dydony z opery Dydona i Eneasz
  • Antonio Vivaldi – aria Gelido in ogni vena z opery Farnace
  • Johann Sebastian Bach – aria Seufzer, Tränen, Kummer, Not z kantaty Ich hatte viel Bekümmernis BWV 21

Program koncertu inauguracyjnego skonstruowany został według frazy, będącej jednocześnie tytułem obrazu Paula Gauguina: Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Jubileusz to znakomita okazja, by nad tymi pytaniami się pochylić i próbować na nie odpowiedzieć.

Kim jesteśmy?

Feliks Nowowiejski – chluba naszego regionu i Patron Filharmonii – w swojej twórczości łączył umiłowanie rodzimej kultury z europejskością. Usłyszymy pełen wigoru Marsz Pretorianów z oratorium Quo vadis oraz uwerturę koncertową Legenda Bałtyku, ukazujące kompozytora jako doskonałego symfonika.

Skąd przychodzimy i dokąd zmierzamy?

Symfonia Doctor Atomic Johna Adamsa (2007) to muzyczne streszczenie opery o pierwszym teście bomby atomowej. Tytułowy Doctor Atomic, czyli fizyk J. Robert Oppenheimer zarówno w wersji symfonicznej, jak i operowej sportretowany jest jako człowiek rozdarty. Libretto skupia się bowiem na pierwszym teście wybuchu bomby atomowej (miał on miejsce 16 lipca 1945). Swoje gigantyczne wątpliwości moralne główny bohater wyśpiewuje w słowach renesansowego sonetu, a kompozytor wyraża skrajny niepokój i stres bohaterów, czerpiąc z bogactwa środków muzyki XVII i XVIII wieku. My idziemy dalej w tym połączeniu: każdemu z trzech segmentów dzieła towarzyszyć będą arie barokowe. Aria z kantaty Johanna Sebastiana Bacha, Meine Seufzer, meine Tränen BWV 13 – medytacja nad cierpieniem i nadzieją, lament Dydony z opery Dydona i Eneasz Henry’ego Purcella ukazująca dramat zdradzonej kochanki oraz aria Gelido in ogni vena z Farnace Vivaldiego – pełna żałości i poczucia winy.

Jak podkreśla pomysłodawca, Alexandr Iradyan:

„Druga połowa koncertu wkracza na bardziej wymagający teren, mierząc się z potęgą ludzkości zarówno do tworzenia, jak i niszczenia. W centrum znajduje się symfonia Johna Adamsa Doctor Atomic, eksplorująca erę atomową – moment, w którym osiągnięcia naukowe stały się moralnie skomplikowane, na zawsze zmieniając nasze postrzeganie władzy i odpowiedzialności. (…) Symonię przerywają  głosy Vivaldiego, Bacha i Purcella – ich barokowa muzyka staje się głosem naszej zranionej Matki Ziemi, wołającej o pomoc w obliczu atomowej zagłady, która ją otacza. Wybór arii nie jest przypadkowy; tonacje są sprzeczne z tonacją głównego utworu, bowiem nie ma nic harmonijnego w wyzwalaniu niszczycielskiej energii atomowej.
Ta kombinacja muzyki z różnych epok opowiada głębszą historię: nasza zraniona ziemia woła przez wieki muzyki. Delikatne, czyste głosy barokowych mistrzów przerywają surową rzeczywistość atomowej zagłady, reprezentując desperackie wołanie Matki Ziemi o pomoc. Dzięki tej muzycznej rozmowie między różnymi epokami widzimy zarówno trwałą siłę ekspresji artystycznej, jak i pilną potrzebę zastanowienia się nad naszą wspólną odpowiedzialnością jako ludzi. Koncert staje się zwierciadłem – pokazuje nam naszą zdolność do tworzenia zarówno niesamowitego piękna, jak i straszliwego zniszczenia, prosząc nas, abyśmy słuchali nie tylko uszami, ale także sercem i umysłem”.

Ta wyjątkowa, barokowo-współczesna uczta muzyczna rozpocznie jubileuszowy, 80. sezon artystyczny Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej. Życzymy sobie i Państwu, naszym melomanom, aby rozbrzmiewająca w naszych murach muzyka była nie tylko mostem pomiędzy stylami muzycznymi, ale przestrzenią wolności i porozumienia, do której każdy z Państwa będzie się czuł zaproszony. Nie zapominając o naszej warmińskiej tożsamości, stoimy zakorzenieni w najlepszych tradycjach muzyki europejskiej, i z radością oraz dreszczem ekscytacji spoglądamy w przyszłość, zmierzając w jej kierunku. Dołączycie Państwo do nas?

Agnieszka Teodora Żabińska

Współfinansowane zadanie: Jubileusz 80-lecia Warmińsko-Mazurskiej Filharmonii im. Feliksa Nowowiejskiego w Olszynie