3 kwietnia 2020
piątek
godz. 19:00
sala koncertowa filharmonii
ODWOŁANY – Sacrum po góralsku – Tischner, Trela, organy i… kapela
Jerzy Trela – aktor
Marek Stefański – organy
Kapela Góralska Jaśka Kubika z Krościenka nad Dunajcem:
Jan Kubik – prym
Izabela Dusik – sekund
Marian Jarosz – basy
Program:
Per merita Sancti Adalberti, Ave Jerarchia, Accede nuntia, Kolenda z tabulatury Jana z Lublina (XVI w.)
Mikołaj z Krakowa (XVI w.) Pięć tańców staropolskich
Witold Lutosławski (1913–1994), opr. Marek Stefański Bukoliki
Marek Stefański (1969) – improwizacje organowe inspirowane folklorem góralskim.
Znakomity aktor Jerzy Trela czyta najlepsze fragmenty „Filozofii po góralsku’ ks. Józefa Tischnera. Do tego Kapela Góralska Jaśka Kubika z Krościenka n. Dunajcem gra w pięknych strojach muzykę góralską, bawi publiczność góralskimi gawędami, anegdotami i śpiewem, a całości dopełniają stylowe improwizacje organowe oraz utwory staropolskiej i współczesnej muzyki organowej, inspirowane także ludowym folklorem.
Sacrum po góralsku to wielobarwny, niezwykły i niekonwencjonalny spektakl, łączący literaturę, muzykę klasyczną i góralską oraz choreografię. Znakomity aktor Jerzy Trela czyta najlepsze fragmenty Filozofii po góralsku ks. Józefa Tischnera. Lekturze towarzyszą muzyka organowa inspirowana folklorem góralskim, improwizacje organowe i oryginalny folklor góralski w wykonaniu muzyków z Pienin. Do udziału w koncercie zostali zaproszeni: znakomita Kapela Góralska Jaśka Kubika z Krościenka nad Dunajcem, jedyna spadkobierczyni ludowej tradycji pienińskiej, oraz wybitny wirtuoz organów dr hab. Marek Stefański z Krakowa.
Słownym motywem przewodnim koncertu-spektaklu są obszerne fragmenty Filozofii po góralsku ks. Józefa Tischnera w niezrównanej interpretacji jednego z najwybitniejszych aktorów, legendy polskiej sceny i ekranu, prof. Jerzego Treli, o którym sam ks. Józef Tischner powiedział, iż nikt nie powie jego tekstów lepiej i prawdziwiej, niż właśnie Jerzy Trela.
Uniwersalne przesłanie, którym są teksty jednego z najwybitniejszych filozofów XX wieku, wyrażone żywą gwarą, podszyte jedynym w swoim rodzaju humorem i przesycone ponadczasową mądrością, brzmią nadzwyczaj autentycznie z towarzyszeniem muzyki góralskiej z charakterystycznymi rytmami i instrumentami (skrzypce, basy, trembity, dzwonki kozie, owcze). Całość dopełniają organy ze swoją potęgą i niezliczoną ilością barw, wykorzystywane w niekonwencjonalnych formach improwizowanych. Usłyszymy je również w muzyce staropolskiej z tabulatur sięgających swoją genezą XVI stulecia.
Marek Stefański
Wirtuoz organów, pedagog i animator życia muzycznego. Należy do grona najbardziej aktywnych artystycznie polskich organistów, również na arenie międzynarodowej. Urodzony w 1969 roku w Rzeszowie, ukończył studia w Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie organów prof. Joachima Grubicha, otrzymując w 1994 roku dyplom z wyróżnieniem.
Działalność koncertową rozpoczął na początku studiów w Akademii Muzycznej. Jako organista solista odbył wówczas dwukrotnie – wraz z Krakowskim Akademickim Chórem Organum – tournée koncertowe obejmujące większość krajów europejskich. Zwieńczone sukcesami koncerty na międzynarodowych festiwalach muzyki sakralnej i organowej oraz uzyskane nagrody (m.in. pierwsza nagroda w ramach European Forum d’Art Sacre) otworzyły mu drogę do udziału w większości polskich i zagranicznych festiwali muzyki organowej. Od 1996 roku współpracuje z Bazyliką Mariacką w Krakowie (był tam etatowym organistą). Od 1999 roku pracuje w Katedrze Organów Akademii Muzycznej w Krakowie, obecnie na stanowisku adiunkta. W 2013 roku na podstawie rozprawy naukowej oraz monografii płytowej poświęconej muzyce organowej kompozytorów krakowskich drugiej połowy XX wieku, uzyskał tytuł doktora habilitowanego w Akademii Muzycznej w Krakowie.
Koncertuje na całym świecie. Regularnie zapraszany jest na koncerty do Rosji, gdzie stał się jednym z najbardziej znanych zagranicznych organistów. Jest zasłużonym propagatorem polskiej muzyki organowej, szczególnie XX wieku, którą wykonuje równolegle ze sztuką improwizacji organowej. Dokonywał prawykonań utworów współczesnych kompozytorów polskich i francuskich. Ma na koncie liczne nagrania dla Polskiego Radia, Telewizji Polskiej oraz rozgłośni zagranicznych. Wspólnie z Radiem Kraków realizował cykl audycji „Antologia Organów Krakowa”, a z Radiem Rzeszów nagrywał i prezentował na antenie brzmienie wartościowych organów Podkarpacia. Jest założycielem i dyrektorem artystycznym Festiwalu „Wieczory Muzyki Organowej i Kameralnej w Katedrze i Kościołach Rzeszowa”, cyklu koncertów „Muzyka Organowa w Jarosławskim Opactwie” oraz „Wiosennych dni z muzyką organową w bazylice Jezuitów” w Krakowie. W maju 2016 roku, jako jedyny Europejczyk, reprezentował Stary Kontynent na Festiwalu „5 Continents – 5 Organists” w Seulu w Korei Południowej. Jest pomysłodawcą i współautorem cyklu rozmów i prezentacji organów kościołów krakowskich „Ukryte sacrum”, prezentowanego na antenie Radia Kraków od września 2017 roku. Współzałożyciel Fundacji Promocji Kultury i Sztuki ARS PRO ARTE (www.arsproarte.pl).
Kapela Góralska Jaśka Kubik a z Krościenka nad Dunajcem
Zespół występuje w składzie: Jan Kubik – prym, Izabela Dusik – sekund, Marian Jarosz – basy. Założycielem grupy jest ludowy twórca pieniński Jan Kubik, z zawodu piekarz i flisak, z rodzinnej tradycji i z zamiłowania hodowca owiec i kóz, twórca oryginalnych pienińskich strojów ludowych, a przede wszystkim znakomity muzyk ludowy, wychowany w tradycji sztuki góralskiej w wielu jej odsłonach. Laureat licznych nagród, najczęściej pierwszych, i wyróżnień w ramach przeglądów sztuki ludowej. Odznaczony wieloma państwowymi nagrodami, medalami i wyróżnieniami. Ambasador sztuki góralskiej także poza granicami Polski. Zespół wykonuje oryginalną muzykę Pienin, łącząc ową sztukę z pienińskimi opowieściami i legendami, wprost z przełomu Dunajca i spod Trzech Koron.