Repertuar

Piotr Sułkowski – dyrygent
Agnieszka Rehlis – mezzosopran
Arnold Rutkowski – tenor
Łukasz Konieczny – bas
Chór Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie
(przygotowanie chóru – Piotr Piwko)
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej

Zapraszamy Państwa na nagranie, realizowane podczas koncertu oratoryjnego „Powrót syna marnotrawnego” Feliksa Nowowiejskiego.
Projekt został dofinansowany ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Kultura w sieci”.
Ilość miejsc na sali koncertowej jest ograniczona. Odbiór zaproszeń w kasie biletowej filharmonii od dnia 2 września 2020 r.

Jednocześnie informujemy, że koncert będzie transmitowany online na filharmonijnym kanale YouTube.

👉 https://www.youtube.com/FilharmoniaWarmińskoMazurska

Oratorium Powrót syna marnotrawnego Feliks Nowowiejski napisał w 1901 roku podczas pobytu w Berlinie, gdzie studiował pod kierunkiem znakomitego kompozytora i dyrygenta Maxa Brucha. Niemiecki twórca bardzo cenił swojego zdolnego ucznia: nazywał go pieszczotliwie „Felice Nowo”, powierzał mu nierzadko instrumentowanie swoich dzieł. Jak pisali we wspomnieniach synowie Feliksa Nowowiejskiego: „Rudowłosy mistrz ukochał młodzieńca jak syna”. Istnieją również pogłoski na temat uczuć, które miały nawiązać się pomiędzy jedyną córką Brucha, Margarete, a młodzieńcem z Barczewa. Faktem jest, że Nowowiejski skomponował pieśni do słów młodej pisarki, utwory jednak niestety zaginęły.

Wpływ berlińskiego nauczyciela, a także innych późnych romantyków, szczególnie może Antonína Dvořáka, słychać w młodzieńczym oratorium opartym na historii biblijnej. Inspiracja nowotestamentową przypowieścią nie jest tu jednak dosłowna, podobnie jak to było w przypadku powstałej kilkanaście lat wcześniej sceny lirycznej–kantaty Claude’a Debussy’ego do libretta Édouarda Guinanda o synu marnotrawnym L’Enfant prodigue. Zarówno francuski autor, jak i niemiecki librecista Nowowiejskiego Theobald Rehbaum usunęli z historii postać prawego brata, natomiast dodali figurę matki. To właśnie matka od razu przebacza zbłąkanemu synowi, natomiast serce ojca okazuje się znacznie bardziej zatwardziałe niż w opowiedzianej przez Jezusa paraboli. Takie poszerzenie obsady o głos kobiecy oraz dodanie konfliktu – żona musi przekonywać swego surowego męża, aby przebaczył ich synowi – dało kompozytorowi możliwość skorzystania z większej palety środków muzycznej ekspresji.

Jak zwykle u Nowowiejskiego urzeka bogata, zmysłowa instrumentacja: orkiestra symfoniczna została poszerzona o zwiększony zestaw perkusyjny zawierający m.in. lyrę, rodzaj dzwonków, a także o czelestę, harfę i ukochane przez Feliksa organy. Jak pisze w biografii Nowowiejskiego Marcin Gmys, do uwertury dzieła należałoby raczej zastosować niemiecki, ukuty przez Wagnera termin Vorspiel. „W przypadku tego rozbudowanego utworu nie mamy bowiem do czynienia ze zwykłą składanką motywów, które potem będą się przewijać przez dzieło, lecz spójną opowieścią, poniekąd stanowiącą streszczenie całej, rozbudowanej kompozycji”. W uwerturze odzywają się echa Berlioza i Wagnera, wyłaniają się również motywy przewodnie: akordy grane przez fagoty, kontrafagot, blachę z tłumikami, smyczki i organy symbolizują surową postać Ojca, natomiast wiolonczele i altówki grają melancholijny temat Syna.

Każda z trzech części dzieła zatytułowanych Syn, Matka i Ojciec, poprzedzona jest krótkim motetem a cappella na chór czterogłosowy: wstępy te to najwcześniejsze utwory chóralne Nowowiejskiego. Trzy głosy solowe: mezzosopran (Matka), tenor (Syn) i bas (Ojciec) wypowiadają się pojedynczo, by spleść się dopiero w finale, w tercecie pogodzonej rodziny. Jednak prawdziwym ukoronowaniem dzieła jest popis chórów, o którym Marcin Gmys pisze: „Jest to niemal narcystyczny pokaz kontrapunktycznej tężyzny 25-letniego artysty, który mimo młodego wieku potrafił wyciągnąć trafne wnioski z analiz partytur Beethovena, Brahmsa czy nawet swojego mistrza Brucha, twórcy niejednego udanego oratorium”.

Dając się porwać monumentalnej urodzie Powrotu syna marnotrawnego warto mieć w pamięci dwa fakty. Po pierwsze Nowowiejskiemu nigdy nie było dane usłyszeć dzieła w całości. Po drugie jest to jedno z pierwszych w ogóle oratoriów na gruncie muzyki polskiej. Światowe prawykonanie dzieła odbyło się dopiero w 1993 roku w Olsztynie. Jak pisali synowie kompozytora, „zapytywany o swoje reprezentacyjne prace, ojciec lubił wskazywać na finał Powrotu”. Oby polscy wykonawcy i publiczność postąpili jak skruszony syn marnotrawny i powrócili do tej znakomitej, a tak wciąż zapomnianej twórczości mistrza z Barczewa.

Agnieszka Rehlis
Urodzona 12 kwietnia 1983 r. w Jeleniej Górze. Uważana za jedną z najwybitniejszych mezzosopranistek swojego pokolenia. Ukończyła Akademię Muzyczną we Wrocławiu w klasie prof. Barbary Ewy Werner.

W latach 1996-2007 była solistką Opery Wrocławskiej, gdzie zrealizowała wiele znaczących ról na scenie operowej. Między innymi wzięła udział w premierowym spektaklu „Giocondy” A Ponchiellego, wykonując rolę Laury, wystawionym na Odrze we Wrocławiu i zarejestrowanym przez Telewizję Polską (2003) oraz w nagraniu zarejestrowanym dla firmy DUX, gdzie zaśpiewała rolę Azy w operze „Manru” I. J. Paderewskiego, która to płyta otrzymała nagrodę Akademii Fonograficznej FRYDERYK 2004 w kategorii „Najwybitniejsze Nagranie Muzyki Polskiej”.

Od 2007 roku do dnia dzisiejszego jest wyłącznie artystką free-lance. Przez wiele lat artystka specjalizowała się głównie w działalności koncertowej (dzieła oratoryjno-kantatowe). W repertuarze ma ponad 80 tego typu pozycji, od utworów J. S. Bacha do kompozycji K. Pendereckiego.

Koncertowała w salach filharmonii w Polsce i w Europie (Niemcy, Holandia, Francja, Włochy, Ukraina, Litwa, Austria, Łotwa, Rosja, Słowenia, Hiszpania). Brała udział w międzynarodowych festiwalach m.in. Wielkanocnym Festiwalu Ludwiga van Beethovena, „Wratislavia Cantans”, Festiwalu Chopinowskim w Dusznikach-Zdroju, Międzynarodowych Spotkaniach Wschód-Zachód w Zielonej Górze, Festiwalu Krajów Bałtyckich w Toruniu, Usedomer Music Festival w Peenemunde, Festival Pablo Casals w Prades, Festival Casals de Puerto Rico, Festiwalach Muzyki Sakralnej w Marsylii i Norymberdze, George Enescu International Festival, Rheingau Music Festival, Schleswig-Holstein Music Festival, International Music Festival „Contrasts” we Lwowie, Praskie Jaro, Bregenz Festival, Beijing Music Festival, Cafe Budapest Contemporary Arts Festival..

Występowała z takimi dyrygentami jak: Jiří Bělohlávek, Gabriel Chmura, Lawrence Foster, Gustavo Dudamel, Leopol Hager, Patrick Summers, Sir Andrew Davis, Jacek Kaspszyk, Kazimierz Kord, Bramwell Tovey, Antoni Wit, Jerzy Maksymiuk, Long Yu, Andriy Yurkevych, Gaetano D Espinosa, Gianandrea Noseda, Valery Gergiev, Noam Scheriff, Vladimir Jurowski; z towarzyszeniem m.in.: Orkiestry Filharmonii Narodowej, NOSPR-u, Sinfonii Varsovii, Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, Orkiestry Symfonicznej NDR, China Philharmonic Orchestra, Orquesta Sinfónica de la Juventud Venezolana Simón Bolivar, Orkiestry Filharmonii Luksemburskiej, BBC Symphony Orchestra, Israel Symphony Orchestra Rishon Lezion, London Symphony Orchestra.

W latach 1999-2017 artystka współpracowała z Maestro Krzysztofem Pendereckim wielokrotnie uczestnicząc w koncertach prowadzonych przez Mistrza oraz przez innych dyrygentów, wykonując takie utwory jak: „Polskie Requiem”, „Te Deum”, „Credo”, „Siedem Bram Jerozolimy”, „Jutrznia”. Wzięła udział w światowej premierze jego VIII Symfonii zatytułowanej „Lieder der Vergänglichkeit” (Pieśni przemijania). We wrześniu 2005 r. artystka nagrała także „Te Deum”, w 2006 r. „Lieder der Vergänglichkeit”, a w 2008 r. „Jutrznię” K. Pendereckiego. Nagrania z jej udziałem zostały uhonorowane nagrodami Academie du Disque Lyrique „Złotym Orfeuszem Arturo Toscanini” oraz Polskiej Akademii Fonograficznej „Fryderyk”. W 2014 roku wzięła udział w światowej premierze utworu „Dies Illa” K.Pendereckiego w Brukseli w ramach projektu „Thousand voices for peace”. W kolejnym roku nagrała to dzieło, które umieszczone zostało w albumie „Penderecki conducts Penderecki” i zostało nagrodzone w 2017 nagrodą GRAMMY 2017 w kategorii muzyka chóralna.

Ostatnie lata oprócz ważnych wykonań muzyki oratoryjnej przyniosły artystce sukcesy na polu opery, artystka wystąpiła w pierwszej produkcji scenicznej opery „Pasażerka” M. Weinberga w Bregencji w reż. Davida Poutney’a, zaśpiewała też w Teatrze Maryjskim w Sankt Petersburgu w gościnnym spektaklu baletowym Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie — „Chopin”. Znakomite role w premierowych spektaklach Teatru Wielkiego – Opery Narodowej takie jak: Mafio Orsiniego w „Lukrecji Borgii” G. Donizettiego, Lisy w „Pasażerce” M. Weinberga czy pieśni „Wesendonck Lieder” do słów Matyldy Wesendonck R. Wagnera podczas premiery baletu „Tristan”, Hagar w „Moby Dick” E. Knapika, Marty w „Jolancie” P. Czajkowskiego czy Feneny w „Nabucco” G. Verdiego, zostały ocenione bardzo wysoko przez publiczność i krytykę.

W 2012 roku zadebiutowała w Operze Krakowskiej w roli Kompozytora „Ariadne na Naksos” R. Straussa a w 2013 w 2 rolach: Orfeusza „Orfeusz i Eurydyka” Ch.W. Glucka oraz Azuceny „Trubadur” G. Verdiego.

W roku 2014 zadebiutowała w Houston Grand Opera oraz w Nowym Jorku podczas Lincoln Center Festival w operze „Pasażerka” M. Weinberga. Rok 2015 przyniósł debiut w Lyric Opera of Chicago oraz recital w Teatro Municipal de Las Condes w Santiago de Chile. W 2015 r zadebiutowała również w roli „Carmen” G. Bizeta w OIFP, gdzie z powodzeniem zaśpiewała szereg spektakli. W styczniu 2016 r. zadebiutowała w roli Amneris w „Aidzie” G. Verdiego w Estońskiej Operze Narodowej w Tallinie, dostając bardzo dobre recenzje m. in. w magazynie „Opernwelt”. W bieżącym 2017 roku zadebiutowała również u boku Maestry Edity Gruberovej w operze „Norma” V. Belliniego w roli Adalgisy w TWON w Warszawie pod dyrekcją Andriy Yurkevych’a. W tym samym roku debiutuje w Zurich Opera House w operze „Ognisty Anioł” S. Prokofiewa oraz występuje na DomStufenFestspiele 2017 w Erfurcie jako Azucena w „Trubadurze” G. Verdiego dostając wspaniałą krytykę. Również w 2017 roku debiutuje w roli Anny w operze „Trojanie” H. Berlioza w Semperoper w Dreźnie.

Arnold Rutkowski
Jest obecnie jednym z najbardziej rozpoznawalnych tenorów i uznanym polskim śpiewakiem na świecie. Występuje z czołowymi śpiewakami operowymi. W 2009 roku zaśpiewał u boku Plácido Domingo na wspólnym koncercie, a w roku 2017 zadebiutował w partii Poliona w Normie u boku Edity Gruberovej.

Debiut w Teatrze im. Luciana Pavarottiego w Modenie w 2009 roku jako Don José w Carmen otworzył mu drogę na światowe sceny operowe. Występował w: Teatro Ravenna, Teatro Ferrara, Opera San Juan (Puerto Rico), Phoenix Metropolitan Opera, Michigan Opera w Detroit, Festiwalu w Szeged (Węgry), Operze w Budapeszcie, Teatrze Bolszoj w Moskwie, Teatrze Michajłowskim w Sankt Petersburgu, National Opera w Helsinkach, Stockholm Royal Opera House, Opera w Toulon, Opera w Marsylii, na Festival d’Aix-en-Provence, Operze w Lyon, Opera Garnier de Paris, Theater Wiessbaden, Deutsche Oper am Rhein w Dusseldorfie, Oper Leipzig, Staatstheater Stuttgart, Semperoper Dresden, Staatsoper Hamburg, Staatsoper Berlin, Sydney Opera House, Volksoper w Wiedniu, Theatre de Geneve, Zurich Opera House, Concertgebouw w Amsterdamie, Opera w Limie (Peru), w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej.

Jest laureatem wielu konkursów wokalnych, takich jak: Operalia, Konkurs Sztuki Wokalnej im. Ady Sari, Europejski Konkurs Tenorów im. Jana Kiepury.

Współpracuje z takimi osobistościami, jak: Dmitry Czerniakov, Peter Sellars, Robert Carsen, Nello Santi, Pier Giorgio Morandi, Alain Altinoglu.

Łukasz Konieczny
Urodzony w Łodzi. Absolwent Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Brał udział w wielu kursach mistrzowskich takich pedagogów i śpiewaków jak prof. Christian Elßner, Deborah Polaski, David Syrus, Jane, Henschel, Linda Watson, Franz Grundheber. Kursy aktorskie w Międzynarodowej Szkole Filmowej „IFS“ w Kolonii uzupełniły przygotowanie sceniczne śpiewaka. W latach 2011-2019 solista Opery Reńskiej w Düsseldorfie. Posiada w swoim repertuarze ponad 50 ról operowych, m.in. Bartolo (Wesele Figara Mozarta), Crespel (Opowieści Hoffmanna Offenbacha), Rocco (Fidelio Beethovena), Sparafucile (Rigoletto Verdiego), Banco (Macbeth Verdiego), Fafner (Złoto Renu Wagnera) i Hunding (Walkiria Wagnera) czy Minotaurus (Ariadne Martinů). Występuje również systematycznie z repertuarem koncertowym.

Zdobył nagrodę specjalną w Międzynarodowym Konkursie Pieśni w Istambule w 2010 r. Łukasz Konieczny odniósł znaczący sukces w roli Polifema w scenicznym prawykonaniu opery Acis i Galatea Händla podczas Międzynarodowego Festiwalu Händlowskiego w Halle w 2013 roku. Ważnym wydarzeniem było również wykonanie partii basowej w Les Noces Strawińskiego na festiwalu Klavierfestival Ruhr 2013 oraz partii basowej w Polskim Requiem Krzysztofa Pendereckiego podczas Festiwalu Muzyki Polskiej w Krakowie 2014. W roku 2015 śpiewak debiutował w roli Rocca w operze Fidelio Beethovena w Mainfranken-Theater w Würzburgu.

W Polsce wystąpił m.in. w roli Dr Behrensa w prawykonaniu opery Czarodziejska Góra Pawła Mykietyna w reżyserii Andrzeja Chyry na zamówienie Festiwalu Malta 2015 w Poznaniu. Opera pokazana była m.in. w ramach festiwalu Warszawska Jesień 2016. W 2017 roku Łukasz Konieczny zadebiutował na deskach Bawarskiej Opery Narodowej w Monachium jako Barone Douphol w operze Traviata Verdiego w obsadzie razem z m.in. Plácido Domingo i Dianą Damrau. W Théâtre du Capitole w Tuluzie wystąpił w Requiem Mozarta. Na scenie drezdeńskiej Semperoper można go było zobaczyć w sezonie 2017/18, gdzie występował w roli Crespela Opowieści Hoffmanna oraz jako Lodovico Otello Verdiego. W tym również sezonie Konieczny wziął udział w gościnnym występie Opery Narodowej w Dubaju, gdzie wystąpił w roli Faraona w Aidzie Verdiego. Łukasz Konieczny wystąpił w światowej premierze opery Alka Nowaka ahat ilï – siostra bogów do libretta Olgi Tokarczuk w ramach festiwalu Sacrum Profanum 2018. W 2019 ramach Roku Moniuszkowskiego artysta zaprezentował pieśni Stanisława Moniuszki podczas recitalu w Warszawskiej Operze Narodowej.

W trwającym sezonie Łukasz Konieczny wystąpi w Warszawskiej Operze Narodowej m.in. jako Sparafucile Rigoletto Verdiego, Skołuba Straszny Dwór Moniuszki oraz Faust Ognisty Anioł Prokofieva oraz jako Polifemo w operze Aci, Galatea e Polifemo Händla w ramach festiwalu Dramma Per Musica. Powróci również gościnnie jako Fafner w Złocie Renu i Siegfriedzie w Operze Reńskiej w Düsseldorfie.