Repertuar

godz. 18.00 – sala kameralna filharmonii – Jan Popis,

wprowadzenie do koncertu.

Michael Meissner (Ekwador) – dyrygent
Roberto Trainini (Włochy) – wiolonczela
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej

Program:
Corsino Durán – Fantasía Ecuatoriana – prawykonanie europejskie!
Luis Humberto Salgado – Koncert wiolonczelowy E-dur – prawykonanie europejskie!
Johannes Brahms – IV Symfonia e-moll op. 98

Fantasía Ecuatoriana Corsina Durána to jedno z ważniejszych dzieł w historii muzyki Ekwadoru, ukończone przez dyrygenta Michaela Meissnera. Durán nazywał sam siebie „skromnym rzemieślnikiem pięciolinii”, a w swojej twórczości przetwarzał ekwadorski folklor związany z tradycjami andyjskimi oraz dziedzictwem postkolonialnym. Meissner tak mówił o Fantazji: „Dzieło to pokazuje mistrzowski język harmoniczny Durána, który podnosi melodie ludowe do poziomu poematu  symfonicznego, przedstawiającego szeroki wachlarz ekwadorskich nastrojów, od melancholijnych chwil po radosne święta”.

„Głównym filarem ekwadorskiej muzyki narodowej” oraz „muzycznym Don Kichotem” nazywany był w swoim kraju Luis Humberto Salgado. Sam kompozytor lubił nazywać siebie „politonalnym folklorystą” oraz szeregiem innych, często zabawnych pseudonimów. Związek Salgado z rdzenną muzyką Ekwadoru był tak silny, że kompozytor zaproponował nawet stworzenie narodowej, ekwadorskiej formy muzycznej na kształt formy symfonicznej, ale z klasycznymi częściami zastąpionymi przez ekwadorskie tańce ludowe. Koncert wiolonczelowy z 1975 roku należy do późnego okresu twórczości – słychać w nim echa dodekafonii, którą Salgado zainteresował się wtedy, kiedy świat już o niej zapomniał.

Johannes Brahms, tworząc własny, tak charakterystyczny język muzyczny, zatopiony był w muzycznej przeszłości bez reszty i właściwie w każdym swym dziele jakoś się do niej odnosił. Potężnych gmach swej genialnej muzyki konsekwentnie wznosił na opoce Bacha, Haydna, Beethovena, Schuberta. Tęsknota za przeszłością, nieustanne spoglądanie za siebie, które zwykle przypisuje się Brahmsowi (podobno mawiał, że urodził się za późno), harmonizuje z melancholijnym tonem sporej części jego muzyki. IV Symfonię e-moll op. 98 nazywa się czasem symfonią „elegijną” pewnie dlatego, że nostalgiczny nastrój jest tu szczególnie wyraźny. Kompozytor ukończył ją latem 1885 w Mürzzuschlag, gdzie, jak pisał, „wiśnie nie stają się słodkie”. Rzeczywiście, jej „surowe piękno nie jest widoczne na pierwszy rzut oka, jej wdzięki nie są demokratyczne”, jak ujął to Eduard Hanslik. Symfonia rozpoczyna się muzyką wyłaniającą się z niebytu, ciemnej otchłani i stopniowym narastaniem – w brzmieniu, tempie, ekspresji – aż do finału: najpierw balladowy pierwszy temat i fanfarowy temat drugi w pierwszej części (Allegro non troppo); potem skupiona, nastrojowa część druga (Andante moderato); następnie demoniczne, posępnie-dowcipne scherzo z charakterystycznym dzwoniącym trójkątem (Allegro giocoso) i wreszcie finałowe Allegro energico e passionato. To kulminacja dzieła, „ów taniec śmierci”, którym jest passacaglia – ośmiotaktowy temat, powtórzony i jednocześnie przetworzony trzydzieści dwa razy. Dla Brahmsa passacaglia ta była hołdem złożonym muzyce niemieckiego baroku, w której tak często stosowana była tego rodzaju forma. W kunsztownym finale IV Symfonii za temat obrał sobie cytat z kantaty BWV 150 Johanna Sebastiana Bacha. Passacaglia to, u źródeł, pieśń towarzysząca procesji, symbol wędrówki i pielgrzymowania.

Michael Meissner

Muzyk pochodzący z Hamburga, reprezentant wielopokoleniowej niemieckiej tradycji kantorów i organistów luterańskich, skrzypek i dyrygent. Po ukończeniu studiów w Staatliche Hochschule für Musik w Monachium, przez piętnaście lat pełnił funkcję koncertmistrza, solisty i dyrygenta Orkiestry Filharmonii w Ratyzbonie, był też głównym dyrygentem Cameraty Ratisbonensis.

W 1990 roku osiedlił się w Meksyku, gdzie zaczął prace jako koncertmistrz Orkiestry Filharmonii Miasta Meksyk. Założył Kwartet Smyczkowy Miasta Meksyk, z którym nagrał  dziewięć płyt oraz koncertował w Europie i Stanach Zjednoczonych. W 2001 roku stworzył dwa międzynarodowe festiwale: Musica del Mar w Hua Talco w stanie Oaxata i Viva Vivaldi w stolicy Meksyku. Jest dyrektorem artystycznym zespołów Sinfonieta Mexicana i Orquesta Viva Vivaldi, z którymi dokonał wielu prapremierowych wykonań utworów kompozytorów meksykańskich, włoskich, hiszpańskich, niemieckich, szwajcarskich, polskich, ukraińskich i amerykańskich. Od 2009 roku jest dyrektorem artystycznym Orkiestry Kameralnej w Morelos. Prowadził wystawienia dziewięciu oper, w tym pierwszego wykonania na kontynencie amerykańskim Montezumy Vivaldiego.

Dyrygował ponad czterdziestoma orkiestrami w Meksyku, Hiszpanii, Portugalii, Francji, Polsce, Rosji, Szwajcarii, Niemczech, Czechach, Nikaragui, Kolumbii, Ekwadorze i Salwadorze. Był zapraszany do Stanów Zjednoczonych, Kolumbii i Włoch. W Pradze otrzymał European Fir Fine Arts. Od 2016 roku jest dyrygentem i dyrektorem artystycznym Orkiestry Symfonicznej w Cuenca w Ekwadorze. Z zespołem tym często wykonuje muzykę lokalnych twórców, m.in. Luisa Humberto Salgado. We wrześniu 2019 roku Michael Meissner i Orkiestra w Cuenca nagrali dziewięć symfonii tego twórcy.

Roberto Trainini
Wiolonczelista, laureat Premio Cartagine per la Musica w Rzymie (2012). Jest profesorem klasy wiolonczeli w Konserwatorium im. Monteverdiego w Bolzano, Academia de Arte de Florencia w Mexico City oraz profesorem gościnnym w Zespole Szkół Muzycznych Radomiu. Regularnie prowadzi kursy mistrzowskie w Polsce, Meksyku, Włoszech, Hiszpanii, na Ukrainie i w Argentynie. Od 2014 roku nagrywa dla wytwórni Brilliant Classics. Jego nagranie utworów na wiolonczelę i fortepian Giuseppe Martucciego, dokonane z pianistą Massimiliano Ferratim, została wysoko ocenione przez krytyków i publiczność. W 2016 roku z pianistą Cristiano Burato wydał album, na którym znalazły się Sonata skrzypcowa Cesara Francka i Sonata „Kreutzerowska” Ludwiga van Beethovena. Obecnie Roberto Trainini nagrywa komplet Suit wiolonczelowych Johanna Sebastiana Bacha oraz własną transkrypcję Bachowskiej Chaconne na wiolonczelę solo. Muzyk gra na dwóch włoskich instrumentach wykonanych przez Alessandro Ciciliatiego w 2009 i 2014 roku, a także na Stradivariusie „Ex Vatican” udostępnionym mu przez Academia de Arte de Florencia.