Repertuar

Paweł Kubica – fortepian
Jagienka Perlikiewicz-Kass – prowadzenie

Program:

Fryderyk Chopin:

Ballada As-dur op. 47

3 Mazurki op. 59: nr 1 a-moll , nr 2 As-dur, nr 3 fis-moll

Etiuda c-moll op. 10 nr 12

Nokturn Es-dur op. 9 nr 2

Tarantella As-dur op. 43

Walc cis-moll op. 64 nr 2

Walc As-dur op. 42

przerwa

Ignacy Jan Paderewski:

Nokturn B-dur op. 16 nr 4

Menuet G-dur op. 14 nr 1

Karol Szymanowski:

Etiuda b-moll op. 4 nr 3

Mazurek op. 50 nr 13

Juliusz Zarębski:

Tarantella op. 25

Fryderyk Chopin:

Fantaisie – Impromptu cis-moll op. 66

Polonez As-dur op. 53

Kolejny mistrzowski recital fortepianowy w tym sezonie koncertowym wypełni w całości polska muzyka. Tak zdecydował Paweł Kubica, pianista, który spróbuje uwieść Państwa tego wieczoru swoim talentem i wirtuozerią.

Paweł Kubica, jeden z najciekawszych polskich pianistów, uczestnik dwóch Konkursów Chopinowskich, przywiezie do Olsztyna swoją subiektywną, małą antologię polskiej literatury fortepianowej XIX i początków XX stulecia. Obok arcydzieł Fryderyka Chopina zabrzmi muzyka będąca echem twórczości największego polskiego kompozytora. Bo przecież każdy z komponujących pianistów żyjących po Chopinie musiał odnieść się do jego spuścizny – dialogował z nią, dyskutował lub inspirował się nią.

Fryderyk Chopin stworzył wiele nowych gatunków muzyki fortepianowej lub rozwinął i wypracował genialne wzorce tych, które istniały już wcześniej. Chopinowskie arcydzieła nie miały sobie równych w czasach, gdy były komponowane. Do dziś zresztą pozostają niedościgłymi realizacjami założeń poszczególnych gatunków muzycznych.

Ballady, bodaj najpiękniejsze i najbardziej nowatorskie dzieła Chopina, zainspirowane zostały gatunkiem ballady literackiej. Pozostają muzyką narracyjną, ale nie mają w sobie żadnych treści pozamuzycznych, nie posiadają też programów literackich. Choć w Balladzie As-dur op. 43 znalazły się fragmenty dramatyczne, nawet groźne, ale jest ona od swoich poprzedniczek zdecydowanie jaśniejsza, a jej dwa główne tematy wyznaczają zakres nastrojów od „rozśpiewanego” do „rozigranego”.

Nie byłoby Mazurków gdyby nie trzy polskie tańce narodowe (mazur, oberek, kujawiak), których elementy Chopin stopił w nowatorską całość. Trzy skontrastowane Mazurki op. 59 (1845) stanowią cykl, którego słuchanie „przynieść może przeżycie o charakterze katharsis” (Mieczysław Tomaszewski). Jednym z niewielu kompozytorów, którzy z wielkim powodzeniem podjęli Chopinowskie dzieło mazurkowe, był Karol Szymanowski. W opus 50 kompozytor skojarzył elementy muzyki ludowej Mazowsza i Kujaw z folklorem podhalańskim, bogatą inwencją melodyczną i nowoczesną harmonią. Mazurek op. 50 nr 13 otwiera czwarty zeszyt tych utworów, dedykowany Jarosławowi Iwaszkiewiczowi, należy do najpiękniejszych miniatur Szymanowskiego.

W ramach dydaktycznego gatunku etiudy Chopin stworzył dzieła, które stały się epokowymi odkryciami w zakresie faktury i techniki, miniaturowymi arcydziełami ekspresji muzycznej. Najsłynniejsza jest Etiuda c-moll op. 10 nr 12, nazywana „rewolucyjną”. To „masa brzmień wzburzonych i gniewnych”, które „strzelają w nieczułe niebo o kształcie okrzyków i wołań” (Mieczysław Tomaszewski). Bezpośrednio z etiud Chopina wywodzą się Etiudy Karola Szymanowskiego. Najpopularniejsza Etiuda b-moll op. 4 nr 3 ma piękną, liryczno-melancholijną melodię i narastającą dynamikę. Spopularyzował ją Ignacy Jan Paderewski już na początku XX wieku.

Ten największy polski pianista wszechczasów w swojej własnej twórczości silnie inspirował się dziedzictwem Chopinowskim. Nokturn B-dur op. 16 nr 4 Paderewskiego jest tego znakomitym przykładem. Zarówno ten utwór, jak i Nokturn Es-dur op. 9 nr 2 Chopina (niemal symbol pełnej ornamentów śpiewności), choć różnią się metrum, są „pieśnią nocy” i „bel canto fortepianu”. Z natchnioną atmosferą i intymnym tonem wyraźnie kontrastuje słynny Menuet G-dur op. 14 nr 1 Paderewskiego, napisany jako żart w stylu Mozarta.

Chopinowskie walce, niepowtarzalne i łatwo rozpoznawalne od pierwszych taktów, pełne są elegancji, czaru, błyskotliwości. Do typu koncertowego należy Walc As-dur op. 42, rodzaj „poematu choreicznego” (Mieczysław Tomaszewski), zakrojonego na wielką skalę. Równym arcydziełem, choć w mniejszej skali, jest Walc cis-moll op. 64 nr 2, zwięzły, ale bardzo poetycki i melancholijny.

Bliskie walcom miejsce w katalogu dzieł Chopina zajmuje Tarantella As-dur op. 43. Być może inspirowana tarantelą wokalną Rossiniego, stanowi stylizację włoskiego tańca ludowego – kolejne tematy ujęte zostały w formę, która sprawia, że i wykonawca, i słuchacz, wpadają w swego rodzaju trans. Podobnie działa późniejsza o cztery dekady Tarantella op. 25 Juliusza Zarębskiego, jednego z najwybitniejszych kompozytorów polskich XIX wieku, ucznia Ferenca Liszta, który żył tylko 31 lat i nie zdołał rozwinąć w pełni swych artystycznych skrzydeł.

Do programu swojego recitalu Paweł Kubica wybrał ponadto Fantaisie-Impromptu cis-moll op. 66 Chopina, posiadające odwróconą formę nokturnu – śpiewną, marzycielską cząstkę środkowa okalają szybkie, wirtuozowskie, niemal etiudowe cząstki skrajne. Stosownym finałem będzie zaś Polonez As-dur op. 53 Chopina, wielki poemat dźwiękowy o charakterze majestatycznego poloneza. Chopinolog Hugo Leichtentritt słusznie zauważył, że „wszystko, co pod względem blasku, dostojeństwa, siły i entuzjazmu tkwi w polonezie – zostało w arcydziele tym wyrażone w sposób najbardziej porywający z możliwych”.

 Paweł Kubica – fortepian

Ukończył z wyróżnieniem krakowską Akademię Muzyczną w 1996 roku w klasie Janusza Olejniczaka. Wcześniej, przez wiele lat, był uczniem prof. Jerzego Łukowicza. Swoje umiejętności doskonalił na licznych kursach mistrzowskich w kraju i za granicą. Pracował pod kierunkiem takich pedagogów, jak Halina Czerny-Stefańska, Andrzej Jasiński, Vlado Perlemuter, Rudolf Buchbinder, Lee Kum Sing, Jean Marc Luisada.

Jest laureatem konkursów krajowych i zagranicznych, m.in. Konkursu Pianistycznego Fundacji Muzycznej Stendal w Detmold (1992, I nagroda), I Międzynarodowego Konkursu Indywidualności Muzycznych im. Aleksandra Tansmana w Łodzi (1996, nagroda specjalna), II Międzynarodowego Konkursu Współczesnej Muzyki Kameralnej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie (1998, I nagroda w kategorii solistów oraz nagroda specjalna). Dwukrotnie uczestniczył w Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie (1995, 2000).

Paweł Kubica prowadzi ożywioną solową działalność artystyczną, zdobywając uznanie publiczności i krytyki zarówno w kraju, jak i za granicą. Koncertował m.in. w Anglii, Austrii, Francji, Niemczech, Włoszech, Rosji, Słowacji, Serbii. Zapraszany jest do udziału w tak prestiżowych imprezach muzycznych, jak Festiwal Chopinowski w Nohant (Francja), Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, Festiwal Pianistyki Polskiej w Słupsku, „Chopin w Barwach Jesieni” w Antoninie, Międzynarodowe Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich, Letni Festiwal Muzyczny „Wawel o zmierzchu”. Jako solista koncertów symfonicznych występował m.in. z SWF Sinfonieorchester, Orkiestrą Filharmonii w Tomsku, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach, Polską Orkiestrą Radiową, Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej, Orkiestrą Filharmonii Rzeszowskiej, Orkiestrą Filharmonii Bałtyckiej, Orkiestrą Filharmonii Kaliskiej. Grał pod batutą takich dyrygentów, jak: Arnold Östman, Wojciech Michniewski, Wojciech Rajski, Michał Klauza, Michał Nesterowicz, Wojciech Czepiel, Paweł Przytocki, Zygmunt Rychert. Jako kameralista występował m.in. z Kwartetem Śląskim i wiolonczelistą Adamem Klockiem. Paweł Kubica od wielu lat zajmuje się także kameralistyką wokalno-fortepianową.  Niejednokrotnie pracował jako akompaniator na kursach wokalnych prowadzonych przez takich mistrzów, jak Teresa Żylis-Gara, Ryszard Karczykowski i Helena Łazarska.

Pianista posiada bogaty repertuar, obejmujący dzieła twórców z różnych epok. Jest cenionym wykonawcą muzyki Fryderyka Chopina. Często sięga również po muzykę współczesną, z powodzeniem wykonuje m.in. koncerty fortepianowe Krzysztofa Pendereckiego, Wojciecha Kilara i Henryka Mikołaja Góreckiego.

Paweł Kubica posiada w swoim dorobku płytę z utworami Roberta Schumanna, nagraną z SWF Sinfonieorchester (Arte Nova, 1995), a także płytę Music and Politics z utworami Prezydenta Chorwacji Ivo Josipovića (Polskie Nagrania, 2011). Spośród licznych nagrań dokonanych dla radia i telewizji należy wyróżnić nagranie Koncertu fortepianowego a-moll Roberta Schumanna z Polską Orkiestrą Radiową pod dyrekcją Wojciecha Rajskiego (2002), a także, nagrany na żywo, Koncert fortepianowy Francisa Poulenca z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach pod dyrekcją Michała Klauzy (2013).

Artysta zajmuje się również działalnością pedagogiczną, prowadzi klasę kameralną w Katedrze Kameralistyki w Akademii Muzycznej w Krakowie.

Koncert objęty projektem „WARMIŃSKO-MAZURSKA KARTA SENIORA” oraz programem „WARMIA I MAZURY DLA DUŻEJ RODZINY”