Repertuar

Diego Navarro (Hiszpania) – dyrygent
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej

Magdalena Miśka-Jackowska – prowadzenie koncertu

W programie tematy z filmów (muzyka – John Williams):
Temat „The Flight to Neverland” z filmu Hook
Poszukiwacze zaginionej Arki (Raiders of the Lost Ark)
Temat „The Shark” z filmu Szczęki (Jaws)
Temat „Adventures on Earth” z filmu E.T.
Bliskie spotkania trzeciego stopnia (Close Encounters of the Third Kind)
Park Jurajski (Jurassic Park)
Temat „Hedwing” z filmu Harry Potter
Gwiezdne wojny (Star Wars): Trzy Suity orkiestrowe, w tym: The Phantom Menace, The Force Awakens

John Williams należy do najbardziej utytułowanych kompozytorów muzyki filmowej w dziejach. Był nominowany do Oscara pięćdziesiąt jeden razy (w tej kategorii wyprzedził go tylko Walt Disney), jego ścieżka dźwiękowa do Gwiezdnych wojen jest przechowywana w Bibliotece Kongresu, zaś Amerykański Instytut Filmowy wskazał ją jako „najlepszą muzykę filmową wszech czasów”. Williams, podobnie jak baseball, dżinsy, westerny, Czarnoksiężnik z Krainy Oz, Myszka Mickey, Fistaszki, Coca-cola i wspomniane Gwiezdne Wojny, których sukces współtworzył, stał się jednym z symboli Stanów Zjednoczonych i ich wszechpotężnego wpływu kulturowego. Pomimo ogromnych sukcesów, Williams jest wciąż skromnym człowiekiem lubiącym powtarzać: „To nie ciężka praca prowadzi do sukcesu. To długotrwała ciężka praca prowadzi do sukcesu”. Kompozytor wspomina także, jak po premierze jednego z pierwszych filmów, do których napisał muzykę, Jak ukraść milion dolarów z 1966 roku, zauważył wśród wychodzących z kina Igora Strawińskiego z żoną. Nie odważył się podejść do rosyjskiego kompozytora: „Bałem się, że usłyszę «A więc to pan jest odpowiedzialny za tę szmirę, której musiałem słuchać przez dwie i pół godziny!»”, wspominał amerykański twórca.

Nigdy się nie dowiemy, co faktycznie powiedziałby Strawiński. Wiadomo natomiast, że Williamsowi niejednokrotnie zarzucano zbyt obfite czerpanie ze spuścizny kompozytorów późnego romantyzmu. Wielu krytyków uważa, że muzyka do Gwiezdnych wojen to nieco tylko przerobione dzieła Korngolda i Holsta, a tematy z Supermana mocno przypominają poemat symfoniczny Richarda Straussa Śmierć i wyzwolenie. „Nigdy świadomie nie cytowałem innych kompozytorów”, odpiera te zarzuty Williams. I rzeczywiście, być może łatwo zauważalne podobieństwa są po prostu wynikiem używania przez Williamsa tej samej gigantycznej orkiestry symfonicznej, na którą komponowali późni romantycy? Malując podobnymi barwami chcąc nie chcąc przedstawia się świat w podobny sposób. Musimy też pamiętać, że język harmoniki funkcyjnej jest ograniczony – zaczął się wyczerpywać grubo ponad wiek temu, toteż nic dziwnego, że słuchając współczesnej muzyki filmowej mamy wrażenie, że to melodie, które już skądś znamy. Czy da się temu zaradzić? Chyba nie, ale czy trzeba? W końcu, jak inżynier Mamoń, najbardziej lubimy te piosenki, które już dobrze znamy. A jeśli jeszcze są to piosenki napisane i wykonane tak mistrzowsko jak utwory Johna Williamsa, to naprawdę nie mamy powodu do narzekań.

Ogromna część olsztyńskiego koncertu pod dyrekcją znanego popularyzatora muzyki filmowej, Diego Navarro, będzie poświęcona muzyce napisanej do filmów Stevena Spielberga. W końcu to muzyka Williamsa jest nieodłączną częścią tych obrazów oraz częścią ogromnego sukcesu reżysera: to dzięki niej czujemy dreszcz na dźwięk złowrogiego motywu ze Szczęk – oto zbliża się krwiożerczy rekin. Dzięki niej, słysząc dziarski, grany przez trąbki temat z Indiany Jonesa, ogarnia nas ekscytacja podobna do tej, jaką niektórzy z nas czuli w latach osiemdziesiątych, oglądając po raz pierwszy współtworzone przez Spielberga kino nowej przygody. Muzyka Williamsa zawsze pozostaje w służbie filmu, jego narracyjnego i montażowego rytmu – ta zasada przyświeca kompozytorowi od wielu dekad. „Kiedy zaczynałem tworzyć muzykę do Gwiezdnych wojen, pomyślałem, że to właściwie film dla dzieci – te komiksowe postaci, starcie dobra i zła. Postanowiłem zatem napisać coś, co przykuje uwagę dziesięciolatka w kinie w sobotnie popołudnie”. Williamsowi udaje się dotrzeć do dziesięciolatków w nas od wielu lat.

Diego Navarro

Ten urodzony w 1972 roku na Teneryfie dyrygent i aranżer jest też jednym z najbardziej uznanych kompozytorów muzyki filmowej w Hiszpanii. Do ostatnich dokonań Navarro na polu muzyki filmowej należą ścieżki dźwiękowe do filmów Atrapa la Bandera Enrique Gato (nagroda Goya w kategorii film animowany) oraz Pasaje al amanecer Andreu Castro. Obie produkcje zostały entuzjastycznie przyjęte przez krytykę, a muzyka do filmu Pasaje al amanecer otrzymał prestiżową nagrodę World Soundtrack Awards na festiwalu Film Fest w Gandawie.

Najnowszy film, do którego muzykę napisał Diego Navarro, to wojenny dramat biograficzny  El Fotógrafo de Mauthausen (Fotograf z Mauthausen). Oparty na faktach film, w którym jedną z głównych ról zagrał hiszpański gwiazdor Mario Casas, opowiada historię Francesca Boixa, fotografa uwięzionego w nazistowskim obozie. Boixowi udało się ukryć negatywy zdjęć, które później posłużyły jako dowody podczas procesów norymberskich. Film okazał się jednym z największych sukcesów kina hiszpańskiego w 2018 roku, Diego Navarro został nominowany za stworzoną do niego muzykę do katalońskiej nagrody Gaudí. Premiera obrazu odbyła się na platformie Netflix i spotkała z dużym zainteresowaniem.

Navarro jako dyrygent nagrywał dla prestiżowych wytwórni specjalizujących się w muzyce filmowej, np. Varèse Sarabande, Quartet Records, Rosetta Soundtrack. Artysta dyrygował gościnnie takimi orkiestrami, jak Royal Scottish National Orchestra, Paryska Orkiestra Symfoniczna, Orkiestra Filharmonii Krakowskiej, Aukso, Orkiestra Filharmonii Praskiej, Golden State Pop Orchestra, Orquesta Sinfónica de Tenerife, Orquesta Sinfónica de Málaga, Orquesta Filarmónica de Gran Canaria, NOSPR, Orkiestra Akademii Beethovenowskiej.

Artysta jest twórcą i dyrektorem FIMUCITÉ, znanego na całym świecie Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Filmowej na Teneryfie (www.fimucite.com). Navarro poprowadził premiery wielu aranżacji muzyki ze światowych hitów filmowych, zarówno hollywoodzkich jak i europejskich, przygotowanych specjalnie na festiwal FIMUCITÉ. Szczególnie godne odnotowania są koncert na stulecie studia Universal Pictures (2012), stulecie American Society of Composers Authors & Publishers (2015), koncertowy hołd dla studia DreamWorks Animation Studios (2013), oraz jubileuszowe koncerty wytwórni hollywoodzkiej muzyki filmowej Varèse Sarabande (2013 i 2018). Diego Navarro współpracował z wieloma znakomitymi kompozytorami muzyki filmowej. Dyrygował dziełami twórców takich, jak Bernard Herrmann, Alex North, John Williams, Hans Zimmer, Jerry Goldsmith, John Barry, Patrick Doyle, George Delerue, Maurice Jarre, Howard Shore, Elliot Goldenthal, Christopher Young, Michael Giacchino, Bruno Coulais, Alexander Desplat, Phillipe Sarde czy Antón García Abril.

Navarro regularnie współpracuje również z krakowskim Festiwalem Muzyki Filmowej. W 2015 FMF uhonorował go nagrodą „za wielkie zaangażowanie i popularyzowanie muzyki filmowej, współpracę zbliżającą oba festiwale, tworzenie projektów o znaczeniu międzynarodowym oraz w hołdzie dla jego szczególnej roli w upowszechnianiu i rozwijaniu wiedzy na temat muzyki filmowej i przyczynianiu się do rozwoju tej ważnej dziedziny branży audiowizualnej”, mówiła Izabela Helbin, Dyrektor Krakowskiego Biura Festiwalowego, organizatora FMF.