Repertuar

Piotr Sułkowski – dyrygent
Alexander Gadjiev (Włochy/Słowenia) – fortepian, laureat II nagrody 18. Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina 2021, Nagroda Krystiana Zimermana za najlepsze wykonanie sonaty
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej

Program:
Feliks Nowowiejski:
– Uwertura Powrót Syna Marnotrawnego
– Poemat symfoniczny Śmierć Ellenai op. 17 nr 3
– Marsz pretorianów z oratorium Quo Vadis op. 13
Maciej Zieliński – Uwertura koncertowa Fireworks na orkiestrę (prawykonanie – utwór specjalnie napisany na jubileusz Filharmonii)
Fryderyk Chopin – Koncert fortepianowy f-moll op. 21

Współorganizatorem wydarzenia jest Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Trudno wyobrazić sobie uroczysty koncert jubileuszowy w Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej bez utworów jej patrona, Feliksa Nowowiejskiego. Trudno również wyobrazić sobie, by tego wieczoru nie zabrzmiała muzyka Fryderyka Chopina, skoro zaledwie trzy tygodnie wcześniej zakończył się w Warszawie Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Dołóżmy do tego dzieło napisane specjalnie na ten wieczór przez Macieja Zielińskiego, a otrzymamy program idealnego koncertu jubileuszowego.

Twórca melodii Roty obecny jest nieprzerwanie, od ponad stu lat, w kulturze polskiej. Ale z ogromnego dorobku Feliksa Nowowiejskiego wykonywana była tylko drobna część. Talent Nowowiejskiego, potwierdzony światową popularnością jego oratoriów, przyćmiony został przez Karola Szymanowskiego i jego następców. Dyskredytowano przy tym autora Legendy Bałtyku jako kompozytora wtórnego, epigona późnego romantyzmu. Brakowało – i wciąż brakuje – wydań nutowych jego większych dzieł. Trudno więc przecenić fakt, że w ostatniej dekadzie artyści Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej i zaproszeni soliści pod kierunkiem Piotra Sułkowskiego, wykonali aż trzy wielkie oratoria najsłynniejszego barczewianina. Okazało się, że muzyka ta ma wielki potencjał: jest znakomicie napisana i niezwykle efektowna.

Na koncercie jubileuszowym usłyszymy uwerturę do oratorium Powrót syna marnotrawnego – kompozycję, która nie jest składanką motywów, lecz spójną opowieścią streszczającą całe oratorium. Odnajdziemy tu echa Berlioza i Wagnera, wyłaniają się również motywy przewodnie: akordy grane przez fagoty, kontrafagot, blachę z tłumikami, smyczki i organy symbolizują surową postać biblijnego Ojca, zaś wiolonczele i altówki grają melancholijny temat Syna. Z kolei poruszająca Śmierć Ellenai nawiązuje do poematu Anhelli Juliusza Słowackiego i słynnego obrazu Jacka Malczewskiego. Jest muzyczną, bardzo kameralną (tylko smyczki i klarnet) ilustracją trzynastego rozdziału Anhellego, w którym była zbrodniarka, towarzyszka tytułowego bohatera, umiera na sybirskim wygnaniu, a jej ciało zostaje wniebowzięte przez anielicę Eloe. Na przeciwległym biegunie znajduje się najsłynniejszy fragment Quo Vadis – bombastyczny, militarny Marsz pretorianów, który pojawia się w drugiej scenie oratorium. Bardzo często wykonywany bywa na koncertach jak osobny utwór, i trudno się dziwić – swoją chwytliwą melodią i symfonicznym rozmachem zawsze wywiera na słuchaczach wielkie wrażenie.

Jakie wrażenie wywrze Uwertura koncertowa Macieja Zielińskiego? Przekonamy się podczas uroczystego wieczoru, gdy zabrzmi po raz pierwszy. W zamierzeniu twórcy, jednego z czołowych polskich kompozytorów średniego pokolenia, ma wykorzystywać „współczesne brzmienie orkiestry symfonicznej i współczesne techniki orkiestrowe w unikatowy sposób”. Zapowiada się niezwykle ciekawie, bo Maciej Zieliński lubi korzystać z postmodernistycznej wolności i zderzać ze sobą nieoczywiste, unikatowe pomysły fakturalne, brzmieniowe czy narracyjne.

W drugiej części koncertu na estradzie olsztyńskiej filharmonii wystąpi Alexander Gadjiev, laureat tegorocznego Konkursu Chopinowskiego, którego krytycy nazwali „wizjonerem” i „rewolucjonistą”. Komentatorzy podkreślali też, że pianista nie przejmuje się kanonami wykonawczymi i gra „swojego” Chopina. W Olsztynie powtórzy Koncert fortepianowy f-moll op. 21, który wykonywał w finale Konkursu. Chopinowskie arcydzieło jest żarliwym wyznaniem miłości do sopranistki Konstancji Gładkowskiej. Robert Schumann w recenzji nie krył entuzjazmu: „Stoi tak wysoko, że zaledwie dosięgnąć go można, aby ucałować rąbek królewskiej szaty”. W formie i konwencji utwór nawiązuje do popularnych koncertów stylu brillant z pierwszych dekad XIX wieku. Tadeusz Zieliński, pisząc o tym rodowodzie, określa charakter partii solowej jako „popisowy i dekoracyjny” z „bogactwem wirtuozowskich i ornamentalnych figur pianistycznych”, w czym niewątpliwie ma rację. Ale ma też rację podkreślając, że konwencja ta połączyła się tu z „subtelną poezją, marzycielską aurą i finezją brzmienia, odsłaniając w istocie nową – jakże ujmującą – jakość estetyczną”. I choć każda z części ma inny charakter – marszowy, nokturnowy, taneczny – „jednoczy je i zestraja kategoria liryzmu, która zdominowała tematy wszystkich części Koncertu”, jak ujął to Mieczysław Tomaszewski.

Alexander Gadjiev

Urodził się 23 grudnia 1994 r. Studiuje w Mozarteum w Salzburgu w klasie Pavla Gililova oraz w Hanns Eisler Hochschule w Berlinie pod kierunkiem Eldara Nebolsina. Zdobywca I nagrod prestiżowych konkursow pianistycznych: IX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Hamamatsu oraz Monte-Carlo Piano Masters (2018). Pianista wystąpił też na wielu festiwalach, m.in. MITO Settembre in Musica w Turynie, Festiwalu Rubinsteina w Łodzi, Festiwalu Muzyki Kameralnej w Salzburgu. Wspołpracował z orkiestrami symfonicznymi w Monte Carlo, Tokio, Nagoi, Kyoto, Pradze czy Katowicach (NOSPR). W 2018 r. wydał debiutancką płytę Literary Fantasies z utworami Liszta i Schumanna.

Maciej Zieliński

Urodził się w 1971 r. w Warszawie. W 1996 r. ukończył z wyróżnieniem warszawską Akademię Muzyczną w klasie kompozycji prof. Mariana Borkowskiego, a w 1999 r. – studia podyplomowe w Royal Academy of Music w Londynie pod kierunkiem Paula Pattersona. W latach 1993-97 uczestniczył w Międzynarodowych Kursach dla Młodych Kompozytorów (PTMW) oraz w I Międzynarodowych Spotkaniach Młodych Kompozytorów w Apeldoorn (Holandia, 1995), pracując z kompozytorami takimi jak: L. Andriessen, O. Balakauskas, M. Finessy, Z. Krauze, Cl. Lefebvre, W. Szalonek, and J. Yuasa.

Jego twórczość współczesna jest określana mianem „postmodernizmu emocjonalnego”. Zwraca uwagę swoją ekspresyjnością, inwencją formalną i strukturalną, oryginalną orkiestracją oraz indywidualnym spojrzeniem na postmodernizm.

Jego utwory były wykonywane w ramach festiwali takich jak: Warszawska Jesień, Warszawskie Spotkania Muzyczne, Forum Lutosławskiego, Musica Polonica Nova, Gaude Mater, AudioArt, XIV Synthesizer-Musik-Festival w Brunszwiku, Musica del Novecento w Rzymie, European Youth Music Festival Copenhagen ’96, Park Lane Festival w Londynie, Światowe Dni Muzyki w Rumunii, Prestigne Festival w Walli. Niektóre są dostępne na płytach wydanych przez EMI Music, Dux, Universal Music, Polskie Nagrania i Acte Préalable. Płyta z I Kwartetem smyczkowym w wykonaniu kwartetu DAFO, wydana przez PWM/Dux, otrzymała nagrodę Fryderyk 2002. We wrześniu 2011 roku ukazała się płyta monograficzna z jego twórczością poważną Across the Millenniums – Muzyka z przełomu tysiącleci. W lutym 2012 roku otrzymał nominację do nagrody Fryderyk 2012 w kategorii „Kompozytor Roku”. W roku 2014 jego album „V Symphony” otrzymał nominację do nagrody „Fryderyk 2014” w kategorii „Album roku”.

W 2000 r. jego kompozycja Lutosławski in memoriam na obój i fortepian została wybrana przez Associated Board of Royal Schools of Music do programu egzaminacyjnego szkół angielskich.

Maciej Zieliński jest laureatem wielu konkursów w Polsce i za granicą. Otrzymał m.in.: II Nagrodę Kapituły Krytyków II Forum Młodych Kompozytorów w Krakowie, II Nagrodę w VI Konkursie Muzyki Syntezatorowej i Komputerowej w Braunschweig (Niemcy), II Nagrodę w I Konkursie Młodych Kompozytorów Musica Sacra w Warszawie, III Nagrodę w Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim Jihlava’96 (Czechy), III Nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim Gdańsk 1997, Nagrodę Główną w Konkursie PTMW na Projekt Multimedialny w Warszawie, Alan Bush Composition Prize (Wielka Brytania), Josiah Parker Composition Prize (Wielka Brytania).

Był stypendystą Ministra Kultury i Sztuki (1995) oraz British Council Fellowship Award (1998). W latach 1994-96 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Zarządu Koła Młodych ZKP. W roku 2000 pełnił funkcję moderatora XX Międzynarodowych Kursów dla Młodych Kompozytorów w Radziejowicach, a w 2003 r. – dyrektora kursu. Uczestniczył w pracach krajowego jury festiwalu Światowe Dni Muzyki MTMW (2002 i 2004) oraz Konkursów Kompozytorskich im. Tadeusza Bairda i Musica Sacra. W latach 2002-2007 pełnił funkcję wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej, a w latach 2013-2015 funkcję wiceprezesa Związku Kompozytorów Polskich.

Szerokiej publiczności znany jest jako twórca muzyki do wielu filmowych hitów ostatnich lat (ponad 10 mln widzów), a także, jako autor piosenek i aranżacji dla gwiazd polskiej sceny muzycznej. Ostatnio rozwija swoją karierę również w USA, gdzie skomponował muzykę do kilku niezależnych filmów amerykańskich.

W 2016, 2017 i 2020 roku kompozytor otrzymał nominacje do Polskiej Nagrody Filmowej „Orły” w kategorii „Najlepsza Muzyka” za muzykę do filmów: „Fotograf” w reż. Waldemara Krzystka oraz „Sługi Boże” i „Sługi Wojny” w reż. Mariusza Gawrysia.

W 2019 roku otrzymał nagrodę „Best Score” na „New Filmmakers LA Awards” za muzykę do amerykańskiego filmu „Alaska is a Drag” w reż. Shaz Bennett oraz nominację do Crystal Pine Award na International Sound and Film Music Festival w Puli za muzykę do filmu „What a Country!” w reż. Vinko Bresana.

Więcej: www.maciejzielinski.pl

Uwertura Koncertowa „Fireworks” powstała na zamówienie Orkiestry Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej i jest dedykowana orkiestrze oraz jej dyrektorowi Piotrowi Sułkowskiemu. Utwór składa się z trzech fragmentów poświęconych poszczególnym żywiołom – powietrzu, wodzie i ogniowi. Każda z części rozpoczyna się charakterystycznym motywem tutti, który w partyturze układa się w angielskie nazwy żywiołów: AIR, WATER, FIRE. Utwór powstał z myślą o koncercie jubileuszowym 75-lecia orkiestry, stąd wieńczy go uroczyste, fanfarowe zakończenie.

Realizacja koncertu pod patronatem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w ramach projektu TUTTI.pl promującego wykonawstwo muzyki polskiej

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Zamówienia kompozytorskie”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca