Repertuar

Maciej Tarnowski – dyrygent
Piotr Rojek – organy
Orkiestra Smyczkowa Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej
Jagienka Perlikiewicz-Kass – prowadzenie

Program: m.in.:
Feliks Nowowiejski – Dumka op. 31 nr 1
Georg Friedrich Haendel – Koncert organowy F-dur op. 4 nr 4, HWV 292
Piotr Rojek – improwizacje
Francis Poulenc – Koncert g-moll na organy, orkiestrę smyczkową i kotły, FP 93

Gustav Holst znany jest przede wszystkim jako twórca Planet, ale w dorobku tego angielskiego kompozytora znajduje się wiele innych szalenie atrakcyjnych dzieł: należy do nich bez wątpienia Suita św. Pawła. Utwór napisany został dla orkiestry szkoły dla dziewcząt (noszącej imię Pawła Apostoła, stąd też tytuł suity), której dyrektorem muzycznym Holst został w 1904 roku. Czteroczęściowe dzieło początkowo przeznaczone było tylko na orkiestrę smyczkową, później kompozytor dodał partie instrumentów dętych. W niezwykle angielskiej w nastroju, odwołującej się do tańców ludowych oraz dawnych technik kompozytorskich suicie słychać echa dawnych pieśni – w części finałowej to słynna Greensleeves przepleciona z żywiołową melodią ludową Dargason.

Ze „starą wesołą Anglią” był przez znaczną część życia związany gigant baroku, George Frideric Handel (takiej właśnie zmiany zapisu imion i nazwiska kompozytor dokonał po przeprowadzce na dobre do Albionu). Tam właśnie, do anielskich librett, powstały jego najsłynniejsze oratoria. Trudno dziś uwierzyć, że koncerty organowe Handla napisane zostały z myślą o zapełnieniu czymś przerw właśnie w tych dziełach. Zgromadzona w teatrze Covent Garden publiczność z pewnością nie słuchała ich (jak i zresztą samych oratoriów) w nabożnej ciszy, ale raczej rozmawiała, jadła, przemieszczała się, aby rozprostować kości. Tak więc Koncert organowy F-dur op. 4 nr 4 HWV 292 to XVIII-wieczna muzyka tła czy, jak kto woli lounge music, muzyka towarzysząca plotkom i przekąskom. Nic to rzecz jasna nie ujmuje jej jakości: wręcz przeciwnie, kunsztowna forma Koncertu F-dur dowodzi, że w epoce baroku nawet muzyka lekka i przyjemna była najwyższej jakości.

W inny, daleki od teatru, pełen skupienia nastrój wprowadza Dumka op. 31 nr 1 Feliksa Nowowiejskiego. Najsłynniejszy warmiński kompozytor i organista doskonalił swoje umiejętności w Świętej Lipce. Religijne skupienie powraca we wszystkich jego utworach, z których wiele wciąż czeka na ponowne zagoszczenie w programach koncertowych.

Koncert g-moll na organy, orkiestrę smyczkową i kotły Francisa Poulenca to jedyne dzieło na tak osobliwy skład, które na dobre zadomowiło się w programach filharmonicznych. Utwór, komponowany od kwietnia do sierpnia 1938 roku, stanowił ważną cezurę w życiu osobistym i twórczości francuskiego Poulenca. Dwa lata wcześniej, latem 1936 roku, w wypadku samochodowym zginął przyjaciel Poulenca, również kompozytor, Pierre-Octave Ferroud. Wielu biografów uważa, że to wydarzenie stało się punktem zwrotnym w życiu Poulenca – odtąd zmienił się z paryskiego łobuza i plotkarza w poszukującego ukojenia w religii neofitę. Krótko po otrzymaniu tragicznej wiadomości Poulenc z przyjaciółmi wybrał się do miasteczka Rocamadour w Owernii, gdzie znajduje się jeden ze słynnych wizerunków Czarnej Madonny. Od tamtej pory kompozytor stał się gorliwym wyznawcą kultu maryjnego, co znalazło odbicie jego twórczości. Jednym z przykładów tej wolty jest właśnie Koncert g-moll. Wielobarwny, pełen dramatyzmu utwór składa się z siedmiu kontrastujących ze sobą części. Materia muzyczna dzieła zawiera fragmenty stylizowane na fakturę barokowych mistrzów organowych – Buxtehudego i Bacha, ale także charakterystyczną dla Poulenca żywiołowość i liryzm oraz echa muzyki popularnej tamtego czasu. Wielu organistów twierdzi, że koncert Poulenca to jeden z tych utworów muzyki XX wieku, które, dzięki użyciu wielu zróżnicowanych głosów i rejestrów, pozwalają najpełniej pokazać możliwości zarówno grającego, jak i samego instrumentu.

Do najlepszych tradycji gry organowych nawiązuje solista koncertu, Piotr Rojek, który często, wzorem najlepszych barokowych mistrzów, improwizuje na zadane przez publiczność tematy – wydarzy się to również w Olsztynie. Muzyk tak mówi o swoim zamiłowaniu do gry organowej: „Tak naprawdę nie można grać dobrze na organach, jeśli się tym człowiek nie pasjonuje. Ta pasja nie znosi konkurencji. Uwielbiam się zaszyć przy organach na kilka godzin, co odbywa się niestety kosztem życia prywatnego”.

Piotr Rojek

Ukończył studia w Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu na Wydziale Instrumentalnym w klasie organów prof. Andrzeja Chorosińskiego oraz na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury, Teorii Muzyki i Muzykoterapii w klasie kompozycji prof. Zygmunta Herembeszty i prof. dr. hab. Krystiana Kiełba. Uczestniczył w wielu kursach mistrzowskich interpretacyjnych oraz improwizatorskich, prowadzonych przez tak wybitne osobistości świata muzyki organowej, jak Julian Gembalski, Bernhard Haas, Hans Haselböck, Ferdinand Klinda, Ton Koopman, Jon Laukvik, Armin Schoof, Wolfgang Seifen, Józef Serafin czy Harald Vogel. Dr hab. Piotr Rojek pracuje na stanowisku profesora w macierzystej uczelni. Kieruje Katedrą Organów, Klawesynu i Muzyki Dawnej. W kwietniu 2016 roku został wybrany na stanowisko Dziekana Wydziału Instrumentalnego. Prowadzi również klasę organów w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia im. Ryszarda Bukowskiego we Wrocławiu.

Artysta koncertował między innymi w Czechach, Finlandii, Hiszpanii, na Łotwie, w Niemczech, Norwegii, Słowacji, Szwecji, Ukrainie, Wielkiej Brytanii oraz na Wyspach Alandzkich. Prowadzi kursy mistrzowskie w kraju i za granicą. Ma w dorobku kilkanaście płyt. Nagrany w 2005 roku album, na którym zarejestrował dziewięć toccat wybitnych kompozytorów od baroku do XX wieku, wykonanych na zabytkowych organach Adama Horacego Caspariniego w Wołowie, otrzymał nominację do prestiżowej nagrody Polskiej Akademii Fonograficznej Fryderyk.

Piotr Rojek był stypendystą Ministra Kultury i Sztuki, Internationale Altenberger Orgelakademie w Niemczech oraz laureatem konkursów organowych i kompozytorskich. Artysta otrzymał także szereg nagród i wyróżnień, między innymi: Nagrody Rektora Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, Nagrodę Dyrektora Centrum Edukacji Artystycznej w Warszawie, Brązowy Krzyż Zasługi, Odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, Medal Komisji Edukacji Narodowej oraz Nagrodę Ministra Kultury Ukrainy.

Maciej Tarnowski

Naukę gry na fortepianie, a później na klarnecie rozpoczął w wieku siedmiu lat w Państwowej Podstawowej Szkole Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Krakowie, którą ukończył z wyróżnieniem. Następnie uczył się w Państwowym Liceum Muzycznym im. Fryderyka Chopina w Krakowie w klasie klarnetu Janusza Antonika (dyplom z wyróżnieniem). W latach 2004–2009 studiował na Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w klasie klarnetu Arkadiusza Adamskiego. Z kolei w latach 2007–2012 studiował na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie dyrygenturę symfoniczno-operową w klasie prof. Antoniego Wita.

Jako klarnecista współpracował z takimi dyrygentami, jak: Gabriel Chmura, Krzysztof Penderecki, Michał Klauza, Larry Livingston, Piotr Sułkowski, Mirosław Jacek Błaszczyk, Marek Moś, Jan Wincenty Hawel, Szymon Bywalec. W 2002 brał udział jako solista w uroczystym koncercie z okazji jubileuszu siedemdziesięciolecia urodzin Wojciecha Kilara w Filharmonii Krakowskiej (między innymi koncertowe prawykonanie tematu z filmu Pianista). Jest laureatem pierwszego miejsca w Makroregionalnym Konkursie Instrumentów Dętych w Lublinie (2004) i finalistą XVI Międzynarodowego Konkursu Muzyki Kameralnej im. Kiejstuta Bacewicza w Łodzi (2007).

W 2010 roku założył orkiestrę symfoniczną Sinfonia Speranza, składającą się z absolwentów oraz studentów wyższych uczelni muzycznych. W kwietniu 2011 roku w Kościele p.w. Św. Krzyża w Warszawie Sinfonia Speranza, Chór Politechniki Warszawskiej oraz soliści Uniwersytetu Muzycznego wykonali pod jego kierownictwem Requiem d-moll KV 626 Mozarta. W sierpniu 2011 roku na zaproszenie Muzeum Powstania Warszawskiego orkiestra Macieja Tarnowskiego uczestniczyła w obchodach sześćdziesiątej siódmej rocznicy powstania warszawskiego. W tym samym roku wraz ze swoją orkiestrą nagrał w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie płytę Etnofonie Kurpiowskie. Projekt ten, wyłoniony spośród 288 kandydatur, został jako jeden z pięciu nominowany do nagrody Koryfeusz Muzyki Polskiej w kategorii Wydarzenie Roku. Pod koniec 2012 roku z krakowską orkiestrą kameralną Forum Sinfonia odbył trzytygodniowe tournée po Stanach Zjednoczonych, podczas którego dyrygował między innymi operą Gian Carla Menottiego Amahl and the Night Visitors. W latach 2014–2016 Maciej Tarnowski pełnił funkcję asystenta dyrygenta Jacka Kaspszyka w Filharmonii Narodowej.

W 2015 roku wraz z Polską Orkiestrą Radiową dokonał archiwalnych nagrań dla Polskiego Radia, przygotował również Chór i Orkiestrę Filharmonii Narodowej do nagrania Dies illa Krzysztofa Pendereckiego pod dyrekcją kompozytora. Utwór ten, jak i cały album (Penderecki Conducts Penderecki. Vol. 1) został uhonorowany nagrodą Grammy 2017. W tym samym roku wraz z Szymonem Nehringiem (finalistą XVII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina) brał udział w uroczystym koncercie w Filharmonii Narodowej z okazji siedemdziesiątej rocznicy zakończenia II wojny światowej pod Honorowym Patronatem Prezydenta RP – poprowadził  wykonanie I Koncertu fortepianowego e-moll op. 11 Fryderyka Chopina.

W 2016 wraz z orkiestrą symfoniczną Filharmonii Krakowskiej brał udział w uroczystym koncercie z okazji siedemdziesięciolecia Państwowej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej II stopnia im. Fryderyka Chopina w Krakowie. Artysta wykonał między innymi Metamorfozy na małą orkiestrę Krzysztofa Meyera (światowe prawykonanie), a także wraz z Danielem Stabrawą (solistą i koncertmistrzem Filharmonii Berlińskiej) II Koncert skrzypcowy op. 61 Karola Szymanowskiego. Z kolei z orkiestrą Filharmonii Narodowej nagrał w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego muzykę Jana Duszyńskiego do filmu Halo Ziemia. Ten unikatowy projekt stworzony na zlecenie Centrum Nauki Kopernik (film zrealizowany w technologii fulldome i przeznaczony do oglądania na sferycznym ekranie planetarium) został uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami.

Od maja 2017 roku wraz z orkiestrą Filharmonii Zielonogórskiej oraz zaproszonymi solistami inauguruje, odbywający się co roku, Międzynarodowy Festiwal Gitarowy w Zielonej Górze. W listopadzie tego roku artysta został zakwalifikowany (spośród rekordowej liczby 270 kandydatów z całego świata) do Międzynarodowego Konkursu Dyrygenckiego im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach.

Artysta koncertuje i współpracuje z takimi zespołami, jak: Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej w Warszawie, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach, Polska Orkiestra Radiowa, Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus, Polska Filharmonia Bałtycka w Gdańsku, orkiestry Filharmonii Krakowskiej, Podkarpackiej, Świętokrzyskiej, Zielonogórskiej, Koszalińskiej. Występował ze znakomitymi solistami: Danielem Stabrawą, Konstantym Andrzejem Kulką, Szymonem Nehringiem, Szymonem Krzeszowcem, Romanem Lasockim, Mariolą Cieniawą, Jarosławem Nadrzyckim, Petritem Çeku, Maciejem Miecznikowskim, Markiem Napiórkowskim, Arturem Lesickim.